• جمعه, 10 حمل 1403
    خبرگزاری افغان ایرکا

محمدتقی رخشانی، فعال رسانه ای ایران: طالبان ادعا می کند از سد کجکی به بعد ما هم آب نداریم؛ با این حرف قصد دارند فارسی زبان ها از سیستان خارج و قوم خودشان در آن منطقه ساکن شوند

محمدتقی رخشانی، فعال رسانه ای ایران: طالبان ادعا می کند از سد کجکی به بعد ما هم آب نداریم؛ با این حرف قصد دارند فارسی زبان ها از سیستان خارج و قوم خودشان در آن منطقه ساکن شوند

 محمدتقی رخشانی، مدیر روزنامه زاهدان گفت: ریشه اختلافات ما با افغانستان به قرارداد ترکمن چای برمی گردد؛ وقتی روس‌ها این قرارداد را بعد از مرحله دوم جنگ‌های ایران و روس می‌بندند در آن قرارداد دو نکته آمد اول حمایت از عباس میرزا و دوم تاسیس کنسولگری در هرکجای ایران که بخواهند! از نظر انگلیسی‌های این اتفاق سلطه روس‌ها بر ایران بود. انگلیسی‌ها پس از این واقعه دنبال مرز جدیدی با روس‌ها بودند و شاهد جداشدن مرز‌های جدید در معاهده «پاریس» و جدا شدن بخش‌هایی از افغانستان بودیم.

اختلافات آبی میان طالبان و ایران صرفا به امروز ختم نمی‌شود و بروز و ظهور آن صرفا مربوط به نوع رفتار طالبان است وگرنه این مشکل قدمتی به درازای صد سال دارد که دست خارجی در آن بسیار پررنگ است.

محمدتقی رخشانی، مدیر روزنامه زاهدان، درباره ریشه اختلافات آبی ایران و افغانستان بر سر هیرمند به «انتخاب» گفت: ریشه اختلافات ما با افغانستان به قرارداد ترکمن چای برمی گردد؛ وقتی روس‌ها این قرارداد را بعد از مرحله دوم جنگ‌های ایران و روس می‌بندند در آن قرارداد دو نکته آمد اول حمایت از عباس میرزا و دوم تاسیس کنسولگری در هرکجای ایران که بخواهند! از نظر انگلیسی‌های این اتفاق سلطه روس‌ها بر ایران بود. انگلیسی‌ها پس از این واقعه دنبال مرز جدیدی با روس‌ها بودند و شاهد جداشدن مرز‌های جدید در معاهده «پاریس» و جدا شدن بخش‌هایی از افغانستان بودیم. در معاهده «گلداسمیت» هم بخش‌هایی از بلوچستان جدا شد و مرز جدیدی میان انگلیس و روسیه به وجود آمد. این مسئله برای اولین بار آب هامون را تقسیم کرد در حالیکه تمام مجموعه آبی به سیستان و هیرمند که 33 هزار کیلومتر است تا انتهای قندهار متعلق به ایران بود. از اینجا با مشکل آب مواجه شدیم و قرارداد جدیدی شکل گرفت و اب را 50-50 تقسیم. بعد از آن در دوره رضاشاه قرارداد جدیدی بسته شد، بعد دچار خشکسالی‌های سنگین شدیم و در سال 51 قرارداد هویدا بسته شد. مشکل ما با افغانستان از قرارداد پاریس شروع می‌شود و قرارداد‌های بعد از آن هم عمدتا برای آب است.

وی درباره میزان آب واقعی سد کجکی و ادعا‌های طالبان افزود: در گذشته امکانات فنی وجود نداشت که مسئله آب را کنترل کنند، سال‌های ترسالی ما نیز زیاد بوده است در حالیکه طی بیست سال اخیر با خشکسالی مواجه بودیم. سیاست‌های آمریکا در مخالفت با ایران نیز در مواردی در افغانستان متمرکز شده است. در زمان اشرف غنی و طالبان سیاست‌های آمریکا به مسئله آب دامن زده است. نوع نگاهی که طالبان به مذهب و تشیع و حکومت داری دارند نیز به این مشکل اضافه شد. آن‌ها گاهی وقت‌ها ادعا می‌کنند از سد کجکی به بعد ما هم آب نداریم، اما طالبان از گفتن این حرف قصد دارند که در سیستان فارسی زبان‌ها خارج شوند و قوم خودشان در آن منطقه ساکن شوند. به همین علت آب را باز نمی‌کنند درحالیکه همین الان سد کجکی 2 میلیارد مترمکعب آب دارد.

رخشانی گفت: اگر ما و طالبان دنبال راهکار‌های مسالمت آمیز باشیم به نفع دو طرف وجود دارد، اما اگر طالبان از طرف آمریکا ماموریت داشته باشند که با ایران درگیر شوند این بحث دیگریست و هرکاری هم بکنیم طالبان سر حرف خود می‌مانند. اگر طالبان دنبال حل مشکل باشند با نگاهی برد-برد دو طرف مرز‌ها را می‌توان آباد کرد.

  پربازدید ترین