فقر و گرسنگی؛ بادیه نشینی اجباری در بامیان
فقر، گرسنگی و بیکاری از مشکلات اساسی ساکنان بامیان در مرکز افغانستان است. این ولایت حدود شش صد هزار نفر جمعیت دارد که 38 درصد ساکنان آن زیر خط فقر زندگی میکنند. حتی این وضعیت، اداره خوار بار و کشاورزی سازمان ملل متحد را از افزایش فقر و گرسنگی در کشور نگران کرده است.
فقر مزمن، پای صدها خانواده را سالانه به دامنه کوههای بامیان میکشاند. زندگی زیر سایه خیمه (چادر)، بدور از امکانات ابتدایی زندگی. مردم برای برای زنده ماندن به بادیه نشینی روی می آورند اما در این شکل از زندگی، کودکان از رفتن به مکتب باز مانده و مردم به خدمات بهداشتی دسترسی ندارند.
شغل عمده مردان بادیه نشین چوپانی است و زنان فرآوردههای مالداری را آماده فروش میسازند تا بقیه نیازمندیهای زندگی را فراهم سازند.
بیشتر خانواده های بادیه نشین، در روستاها زندگی میکنند، اما به دلیل نداشتن زمین کافی مزروعی، برای تهیه علوفه و چراگاههای حیوانات به کوهها میروند.
سی خانواده روستایی در دامنه تپه خم نیل در نزدیکی بند امیر زندگی بادیه نشینی دارند. در خیمههای کهنه زندگی میکنند و زندگی مشترک با حیوانات خانگی دارند.
از ماه جوزا/خرداد بادیه نشینان راه صحرا در پیش میگیرند و تا آخر ماه سنبله/شهریور دوباره به خانههای شان در روستاها برمیگردند.
خدیجه خانم میانسالی است که بیشتر عمرش را در بادیه نشینی سپری کرده است. او میگوید "ئیلاق (بادیه نشینی) خیلی دشوار است. دستهایم را ببین تکه تکه است. از صبح تا شام سر و کار ما با همین حیوانات است. برق نیست. آب آشامیدنی درست نیست."
بادیه نشینان مواشی شان را در کوهها میچرانند. در فصل خزان شماری از مواشی شان را میفروشند تا با رسیدن فصل سرما برای آن زمان توشهای داشته باشند.
اکثریت ساکنان بامیان به زراعت و مالداری مشغول اند. پیشهای که عاید چندانی هم ندارد. به اساس آمارهای رسمی حدود 38 درصد ساکنان بامیان زیر خط فقر زندگی میکنند.
بادیه نشینی تقریبا در بیشتر ولسوالیهای بامیان رایج است. در ولسوالیهای یکاولنگ، پنجاب و در قسمتهای از ولسوالی ورس این ولایت روستائیان فقیر به دامنه کوهها میروند.
فقر و گرسنگی نه تنها در بامیان بلکه در بیشتر ولایات افغانستان زندگی مردم را متاثر کرده است. ادامه ناامنی سبب ادامه این وضعیت شده و با هر تکانه اقتصادی خانوادهای بیشتری زیر خط فقر میروند.
فقر و گرسنگی در افغانستان برای سازمانهای امدادرسان نگران کننده شده است. اداره خوار بار سازمان ملل متحد میگوید در ولایات شرقی، جنوب شرقی و مناطق مرکزی فقر و گرسنگی حاکم است.
عبدالمجید خان، هماهنگ کننده مصونیت غذایی و زراعت سازمان ملل متحد میگوید بسیاری از خانوادههای افغانستانی به کمکهای غذایی ضرورت دارند. به گفته او، فقر و گرسنگی به زندگی کودکان و زنان سایه افگنده است.
این مقام سازمان خوار و بار ملل متحد در افغانستان میگوید: "اخیرا ما یک ارزیابی فصلی مصونیت غذایی را انجام دادیم که بر اساس آن شش درصد مردم افغانستان به شدت مصونیت غذایی ندارند. در حالی که 34 درصد مردم به شکل متوسط مصونیت غذایی ندارند."
بر اساس آمارهای رسمی، در کشور یازده میلیون نفر، عمدتا روستائیان زیر خط فقر زندگی میکنند.
اگر چند دولت به کمک جامعه جهانی برنامههای توسعهایی به اجرا گذاشته، اما هنوز فقر در بامیان گراف صعودی خود را می پیماید.