هنوز انسانیّت و مروّت و اخلاق در گندابِ «سیاست» نفس می کشد!

تقابل و تخاصمِ ایران و امریکا در عرصه‌های نظامی، سیاسی، اقتصادی و جنگ رسانه‌ای به نقطه‌ی اوج خود و درگیری تن به تن و تمام‌عیار رسیده است. ایالات متحده با همه‌ی هیمنه و هژمونی جهانی، از هیچ بهانه و وسیله و ابزاری (و لو تحریم دارو، لوازم پزشکی، مواد غذایی و کمک‌های انسانی در شرایط حادّ کرونایی) جهتِ اعمال فشار حداکثری بر ایران دریغ نمی‌کند. از قضا آثارِ این فشارِ حداکثری در قالب تورّم، بیکاری، رکود اقتصادی و تنگناهای سخت معیشتی در زندگی روزمرۀ ایرانیان مشهود است.

اما با وجود همه‌ی این فشارها و تنگناهای کمرشکن و مرد افکن، جمهوری اسلامی تا کنون مانند امریکای بشردوست و متمدّن، از هر وسیله و ابزاری جهت مقابله با آن فشارها استفاده نمی‌کند و کماکان پایبندِ اخلاق، انسانیّت و جوانمردی در میان سیاست و رقابت است.

به طور مثال، این امکان برای جمهوری اسلامی وجود دارد که در این شرایط دشوارِ محاصره و تحریم، از حضور دو تا سه میلیون پناهندۀ افغان در ایران، به عنوان یک ابزار و اهرمِِ فشار بر امریکا، اروپا، دولتِ تحت حمایتِ غرب در افغانستان، سازمان ملل و جامعه‌ی جهانی استفاده کند و امتیازاتی را به دست آورد.

جمهوری اسلامی اگر مرزهای خود با کشور ترکیه را بر روی مهاجرین باز بگذارد و اعلام کند که به دلیل محاصره و تحریم، دیگر قادر به پذیرایی از پناهندگانِ افغان نیست؛ صدها هزار مهاجر به مرزهای اروپا هجوم خواهند آورد و بحران بزرگی خلق خواهد شد؛ اما جمهوری اسلامی نه به احترام اروپا یا امریکا یا جامعه‌ی جهانی؛ بلکه به دلایل اسلامی و انسانی، چنین استفادۀ ابزاری و ناجوانمردانه را از مهاجرین افغان به عمل نمی‌آورد.

جمهوری اسلامی اگر اعلام کند که به دلیل مشکلات اقتصادی و معیشتی، قادر به پذیرایی از دو تا سه میلیون تبعه‌ی کشور افغانستان نیست و آنان باید به کشور خود باز گردند؛ سرازیر شدن سه میلیون آواره، فشارِ کمرشکنی را متوجهِ دولتِ تحت حمایت امریکا در افغانستان و در نهایت متوجهِ امریکا و اروپا و سازمان ملل و جامعه‌ی جهانی خواهد کرد و جمهوری اسلامی قطعاً می‌تواند از این رهگذر «امتیازاتی» را به دست آورد؛ اما باز هم نظام ایرن به دلیل ملاحظات اسلامی و انسانی، دست به چنین استفادۀ ابزاری و امتیازگیری ناجوانمردانه از پناهندگان نمی‌زند. در حالی که هرگاه امریکا چنین اهرم فشاری را در مقابل ایران در اختیار داشت، یک لحظه هم در استفاده از آن درنگ نمی‌کرد.

بنابر این باید کمی امیدوار بود که هنوز چراغِ انسانیت و مروّت و اخلاق در سپهرِ سیاست و رقابت و روابط بین الملل کاملاً خاموش نشده است و در گوشه‌ای از این گنداب کماکان سو سو می‌زند.

مسیح ارزگانی