دعوت حکمتیار به مناظره علمی توسط محمد شفق خواتی!
قاعدهی بدیهی علمی حکم میکند که یک انجینیر نمیتواند مفسر دین و شارح مذهب حنفی یا سایر مذاهب باشد. نه ملا هبتالله نماینده مذهب حنفی است و نه ملابرادر و انجینیر حکمتیار درکی از مذهب عقلگرا، عدلگرا و روادار امام ابوحنیفه (ره) دارند، چه رسد به فهم سایر مذاهب اسلامی.
در ارتباط با مواضع تیم مذاکرهکننده طالبان در قطر، مطمئنم که جناب مولوی بلیغ، دکتر محمدامین احمدی و جناب حفیظ منصور وظیفه علمی، دینی و ملی خویش را به نحو مطلوب انجام خواهند داد.
اما در کابل، بنده حاضرم با انجینیر حکمتیار و هر کسی دیگری که ایشان پیشنهاد کند، در باب اصول و امهات مذهب حنفی در عرصه فقه و کلام مناظره کنم تا روشن شود که امام ابوحنیفه دیوبندی و سلفیِ وهابی یا اهل تکفیر و دگماندیشی نبود، بلکه مذهب عقلگرا و پیشروی را پایهگذاری کرد که متأسفانه توسط مدرسه حقانی، وهابیت عربی و مکتب دیوبند استحاله شده است.
حکمتیار، ملاهبتالله، ملابرادر، عباس استانکزی و همفکران شان، نماینده یا پیرو سلفیسم معاصر عربی ممکن تلقی شوند، اما با مذهب حنفی بسیار فاصله دارند و یقین دارم که نام چهار تا کتاب امام ابوحنیفه را هم بلد نیستند، چه رسد به اینکه مطالعه کرده باشند. بنابراین، سخن گفتن طالبان در قطر از محوریت فقه حنفی و سخنان تعصبآمیز و جزمگرایانه و تکفیری حکمتیار علیه مذاهب دیگر، نشانهی ناآگاهی ایشان از اصول اولیه کلامی امام ابوحنیفه و چارچوب اصلی فقه حنفی است. یک انجینیر و کسیکه حتا یکسال در علم کلام و علم فقه تحصیل نکرده و یا تیم مذاکرهکننده طالبان در قطر بیش از آنکه در مکتب گرانسنگ حنفی زانوی تلمذ زده باشند، نزد سران آی اس آی، جنرالان راولپندی و سلفیسم عربی زانو زدهاند، نمیتوانند مفسر مذهب فاخر حنفی باشند.
اگر رویکرد جناب انجینیر حکمتیار علمی و حقیقتجویانه است، خوب است که با یک مناظره کلامی و فقهی، باب دیالوگ علمی را بگشائیم. اگر بحث زورگویی یا تهدید بخشی از هموطنان است، فاز دیگری است که جای تامل دارد و پیامدهای آن را عاقلان به خوبی میدانند که برای کشور چه خواهد بود.
در پایان، جویندگان حقیقت را به مطالعه یک کتاب و یک مقاله به قلم نویسنده، ارجاع میدهم:
1. کتاب "جایگاه اهلبیت از دیدگاه امام ابوحنیفه" که به زبان پشتو (توسط استاد اقبال جلالآبادی) ترجمه شده و در کتابخانه دانشگاه کابل وجود دارد و نیز به زبانهای اردو، رسمالخط تاجیکستانی و ترکی نیز ترجمه شده است و ترجمه عربی آن هم در حال انجام است.
2. مقاله "طالبانیسم؛ دگردیسی از حنفیت خراسانی به سلفیت افغانی" منتشرشده در شماره هجدهم فصلنامه "اندیشه معاصر".
در پایان، جملهای از امام ابوحنیفه (ره) را که نشانهی منطق علمی آن اندیشمند خردگراست، یادآور میشوم که بعد از اظهار نظر علمی میگفت: "این سخن ما "رأی" است و بهترین سخنی است که به آن دست یافتهایم. پس هرکس که بهتر از سخن ما آورد، او به صواب نزدیکتر است" (خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج13، ص15).