کار نیکو کردن از پر کردن است

عبدالشکور اخلاقی / نام گذاری "روزپدر" در سالروز میلاد امام علی (ع)، یکی از مناسب‌ترین و آموزنده‌ترین نامگذاری‌هایی است که صورت گرفته است. در واقع تجلیل یا گرامی‌داشت از یک مناسبت، افزون براین که موجب مسرت و استحکام روابط اجتماعی و خانوادگی می‌شود، بایستی این تجلیل از صورت یک برنامه تشریفاتی و مصرفی به دور بوده و به یک برنامه آموزنده و سالم تغییر یابد.

بهترین تجلیل از الگوها و شخصیت‌های جامعه، در هر عرصه و زمینه ای آنست که بتوان الگوهای رفتاری سالم و رشد دهنده از آن را آموخت، و درنظام معرفتی و آموزشی گنجاند، و سبب رشد هنجارهای فردی و اجتماعی شد، و ارزش‌های بنیادین جامعه را تقویت نمود. خوش بختانه در فرهنگ و باورهای اعتقادی و فرهنگی و اجتماعی ما ذخایر و داشته‌های آموزنده که بتواند برای امروز و فردای ما سازنده و الگو پذیرباشد فراوان است. با واکاوی فرهنگی و پالایش آن و بروز رسانی آن می‌توان از این جهت خود باوری اعتقادی، فرهنگی و اجتماعی را نیز احیاء نمود. از یادآوری این نکته ظریف و مهم نباید غفلت ورزید که خوش بختانه جامعه بشری بطور کلی در مسیر رشد فکری، فرهنگی و اجتماعی خود توانسته است نمادها و الگوهای بسیاری را در زمینه‌های مختلف تولید و فرا روی انسان‌ها قرار داده است. بنابراین ارایه الگو و یا الگوپذیری برای جامعه بشری در تعامل فکری و فرهنگی و اجتماعی جهت فراهم آوری یک زندگی سالم، باهمی و با نشاط نیاز واقعی است.

با تبریک این روز خجسته به جامعه بشری و به پدران گرامی، که نماد صبرو شکیبایی هستند، جملاتی کوتاه از وصیت نامه امام به فرزندش امام حسن مجتبی (ع) (نامه شماره 31) در نهج البلاغه گزینیش شده است که تقدیم می‌گردد:
-مطالعه تاریخ:
پسرم درست است که من به اندازه پیشینیان عمر نکرده‌‏ام، امّا در کردار آن‌ها نظر افکندم، و در اخبارشان اندیشیدم، و در آثارشان سیر کردم تا آن‌جا که گویا یکى از آنان شده‌‌‏ام، بلکه با مطالعه تاریخ آنان، گویا از اوّل تا پایان عمرشان با آنان بوده‌‏ام، پس قسمت‌‌‏هاى روشن و شیرین زندگى آنان را از دوران تیرگى شناختم، و زندگانى سودمند آنان را با دوران زیان‌‌بارش شناسایى کردم، سپس از هر چیزى مهم و ارزش‌مند آن‌را، و از هر حادثه‌‌‏اى، زیبا و شیرین آن‌را براى تو برگزیدم...

-شتاب در تربیت فرزند:
پسرم هنگامى که دیدم سالیانى از من گذشت، و توانایى‌ام رو به کاستى رفت، به نوشتن وصیّت براى تو شتاب کردم، و ارزش‌‏‌هاى اخلاقى را براى تو بر شمردم، پیش از آن‌که اجل فرا رسد، و رازهاى درونم را به تو منتقل نکرده باشم، و در نظرم کاهشى پدید آید، چنان‌که در جسمم پدید آمد، و پیش از آن‌که خواهش‌ها و دگرگونى‌‏هاى دنیا به تو هجوم آورند، و پذیرش و اطاعت مشکل گردد؛ زیرا قلب نوجوان چونان زمین کاشته نشده، آماده پذیرش هر بذرى است که در آن پاشیده شود.

-معیارهاى روابط اجتماعى:
اى پسرم نفس خود را میزان میان خود و دیگران قرار ده، پس آنچه را که براى خود دوست دارى براى دیگران نیز دوست بدار، و آنچه را که براى خود نمى‏‌پسندى، براى دیگران مپسند، ستم روا مدار، آن‌گونه که دوست ندارى به تو ستم شود، نیکوکار باش، آن‌گونه که دوست دارى به تو نیکى کنند، و آنچه را که براى دیگران زشت مى‏‌دارى براى خود نیز زشت بشمار، و چیزى را براى مردم رضایت ده که براى خود مى‏‌پسندى، آنچه نمى‌‏دانى نگو، گر چه آنچه را مى‌‏دانى اندک است، آنچه را دوست ندارى به تو نسبت دهند، در باره دیگران مگو، بدان‌که خود بزرگ بینى و غرور، مخالف راستى، و آفت عقل است.

-تلاش در جمع آورى زاد و توشه:
بدان راهى پر مشقّت و بس طولانى در پیش روى دارى، و در این راه بدون کوشش بایسته، و تلاش فراوان، و اندازه گیرى زاد و توشه، و سبک کردن بار گناه، موفّق نخواهى بود، بیش از تحمّل خود بار مسئولیّت‏‌ها بر دوش منه، که سنگینى آن براى تو عذاب آور است. اگر مستمندى را دیدى که توشه‌‏ات را تا قیامت مى‏‌برد، و فردا که به آن نیاز دارى به تو باز مى‏‌گرداند، کمک او را غنیمت بشمار، و زاد و توشه را بر دوش او بگذار، و اگر قدرت مالى دارى بیشتر انفاق کن، و همراه او بفرست؛ زیرا ممکن است روزى در رستاخیز در جست‌وجوى چنین فردى باشى و او را نیابى ...

عبدالشکور اخلاقی