آیا اتباع خارجی در ایران بیمه می شوند؟
آمارهای غیررسمی می‌گویند بیش از چهارمیلیون اتباع در ایران زندگی می‌کند؛ برخی از آنها در مشاغل رسمی فعالیت دارند و سازمان تأمین اجتماعی این کشور مصمم شده تا امسال یک میلیون نفر از آنها را تحت پوشش خدمات بیمه‌ای و بازنشستگی قرار دهد.
میرهاشم موسوی مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی ایران بیست و سوم سرطان/تیرماه امسال در نشست خبری با رسانه‌ها در محل این سازمان، با تأکید بر اینکه باید پوشش بیمه‌ای اتباع خارجی ایران مورد توجه قرار گیرد، اظهار کرد: قریب به 6 تا 9 میلیون نفر در ایران داریم که بیمه نشده‌اند و باید بیمه شوند. ما همچنین پوشش بیمه اتباع خارجی را داریم که بیش از 4مییلیون نفر در ایران زندگی می‌کنند و درصددیم تا امسال یک میلیون اتباع را بیمه کنیم.
آمارهای دقیقی از جمعیت افغانستانی‌های مقیم ایران در دست نیست؛ کارشناسان و مقامات مسئول این کشور نیز بر این امر صحه گذاشته‌اند و همچنان در بر روی یک پاشنه می‌چرخد و آمارهای کذایی دست به دست.
بسیاری از اتباع به صورت غیر مجاز وارد ایران شده‌اند، این چهارمین موج حضور افغانستانی‌ها در ایران است، نخستین بار موج مهاجرت با حمله جماهیر شوروی به کشور صورت گرفت و پس از آن در جنگ‌های داخلی میان طالبان و سومین موج هم پس از حضور آمریکایی‌ها در کشور و نهایتاً موج چهارم به سال 1400 می‌رسد؛ زمانی که دولت کابل در 15 اوت 2021 سقوط و اشرف غنی رئیس جمهور آن فرار کرد و سپس طالبان پس از 20 سال دوری از قدرت، دوباره مسند قدرت افغانستان را به دست گرفتند.
جمعیت افغانستانی‌های مقیم ایران
براساس آخرین آمارهای اعلام شده که غیر رسمی است، بین 5 تا 7 میلیون از اتباع افغانستان در ایران زندگی می‌کنند، این تنها یک تخمین است، بسیاری از اتباع به صورت غیرمجاز وارد ایران شده‌اند و آمارها نیز برهمین اساس واقعی و رسمی نیست، اما آمارهای نزدیک به واقعیت همین میزان داده‌ها را نشان می‌دهد.
سازمان ملی مهاجرت ایران سیزدهم عقرب/آبان ماه سال گذشته، زمانی که آمارهای حضور افغانستانی‌ها در این کشور دست به دست میشد در واکنش به کذب بودن این آمارها نوشت: این سازمان تنها مرجع رسمی تعداد اتباع خارجی در ایران است.
روابط عمومی سازمان ملی مهاجرت ایران در این اطلاعیه تأکید کرد که: با توجه به اظهارات مختلف در سطوح مختلف کشور در مورد تعداد پناهندگان و مهاجرین افغانستانی داخل جمهوری اسلامی ایران ، باوجود اعلام قبلی مقام عالی وزارت داخله/کشور و سازمان ملی مهاجرت، بار دیگر اعلام می شود تنها مرجع رسمی و دارای آمار و اطلاعات اتباع خارجی در جمهوری اسلامی ایران وزارت داخله/کشور و سازمان ملی مهاجرت است.
در این بیانیه، سازمان ملی مهاجرت ایران آمار اتباع افغانستانی در ایران را همان 5میلیون نفر اعلام کرد.
سازمان بین المللی مهاجرت از رد مرزها می‌گوید
سازمان بین‌المللی مهاجرت در گزارشی تأکید کرده که در سه ماه گذشته 858 هزار و 170 نفر از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند. براساس اعلام این سازمان، در این مدت 532 هزار و 854 نفر نیز به ایران و پاکستان مهاجرت کرده‌اند.در بخشی از گزارش این سازمان آمده است: «از ماه آوریل سال جاری میلادی، 858 هزار و 170 نفر از ایران و پاکستان به افغانستان بازگشته‌اند و 532 هزار و 854 نفر نیز به این کشورها مهاجرت کرده‌اند.»سازمان بین‌المللی مهاجرت آمار داده که 74 درصد از افغان‌ها به صورت داوطلبانه و 19 درصد نیز به دلیل ناامنی از پاکستان بازگشته‌اند. به دنبال قدرت گرفتن طالبان در افغانستان، برخی از شهرواند کشور اقدام به مهاجرت به کشورهای همسایه از جمله ایران و پاکستان گرفتند.اتباع خارجی در ایران بیمه می‌شوند؟
میرهاشم موسوی مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی ایران در آخرین نشست خبری خود در سال 1403، در پاسخ به پرسش خبرنگار فارس درباره میزان نرخ جایگزینی و نسبت‌های پشتیبانی در سازمان تأمین اجتماعی خاطرنشان کرد: نرخ جایگزینی سازمان تأمین اجتماعی در سال 1292 قریب به 4. 2 بود که به طور متوسط هر سال بین 2 دهم تا 4 دهم کاهش داشتیم و عملاً باید به این 3. 6 می‌رسیدیم. فعلا ما این روند منفی را متوقف کرده‌ایم و شرایط را به سمت بهبودی برده‌ایم و امروز قریب به 4 است. استاندارد نسبت پشتیبانی 6 است. همین دلیلی شده تا این سازمان به دنبال جذب بیمه شده‌های جدید برود، اقدامی که به دنبال آن طرح بیمه زنان خانه دار و دانشجویان دختر و پسر را اجرا کند تا بتواند تأثیری هر چند کم در افزایش میزان نرخ جایگزینی‌ها داشته باشد.
بیمه اتباع نیز یکی از آن طرح‌های این سازمان است که به تازگی از آن سخن به میان آمده است، آن طور که مدیرعامل تأمین اجتماعی ایران می‌گوید قرار است در این طرح یک میلیون نفر از اتباع دارای کارت اقامت و پایش تحت پوشش خدمات بیمه سازمان قرار بگیرند که عمده این اتباع را افغانستانی‌های مقیم ایران تشکیل می‌دهند.
در این باره محمد محمدی؛ معاون بیمه‌ای سازمان تأمین‌اجتماعی ایران در گفت وگو با خبرنگار رفاه اجتماعی فارس، گفت: همه اتباع خارجی که در ایران کار می‌کنند و از سوی وزارت داخله/کشور و تعاون ساماندهی شده‌اند و در کارگاه‌ها کار می‌کنند ما آنها را شناسایی و بیمه می‌کنیم که عدد این‌ها به بیش از 4میلیون نفر می‌رسد.
وی افزود: هنوز طرح شروع نشده و بخشنامه هفته گذشته صادر شده و البته تاکنون 100 هزار نفر از اتباع تحت پوشش ما هستند، اما امسال براساس برنامه و تصمیمات وزارت داخله/کشور و وزارت تعاون و یکی از وظایف حاکمیتی است که همانند سایر بیمه شدگان این‌ها را تحت پوشش تأمین اجتماعی قرار دهیم.
محمدی تأکید کرد: ماده 5 قانون تأمین اجتماعی صراحتاً تأکید می‌کند که «سازمان تأمین اجتماعی مکلف است با دریافت هفت درصد حق بیمه سهم بیمه شده از مأخذ کسر حق بیمه از کارگران دارای پروانه مهارت فنی شاغل مستقیم در امر ایجاد یا توسعه ساختمان، تجدیدبنا، تعمیرات اساسی و یا تخریب آنها و دریافت حق بیمه سهم کارفرمایی مربوطه از محل متراژ ساخت‌وساز، این کارگران را بیمه کند. ».