شیوع آبله ی میمون؛ آیا طالبان می توانند از ورود این ویروس به افغانستان جلوگیری کنند؟

شیوع بیماری «ام‌پاکس» یا آبله‌‌ی میمون در آفریقا و گسترش آن به کشورهای اروپایی و آسیایی، نگرانی‌های گسترده از همه‌گیرشدن آن ایجاد کرده است و باعث شده است که سازمان بهداشت جهانی ، «وضعیت اضطراری» اعلام کند.

شیوع این بیماری و گسترش آن به چند کشور آسیایی، نگرانی‌های را در افغانستان نیز ایجاد کرده است.

وزارت صحت عامه افغانستان که اکنون تحت کنترل طالبان فعالیت می‌کند، با برگزاری یک نشست راه‌های جلوگیری از سرایت و شیوع این ویروس را بررسی کرده است.

نمایندگان سازمان جهانی بهداشت و سازمان بین‌المللی مهاجرت در این نشست به طالبان وعده‌ داده‌اند که در راستای جلوگیری از ورود ویروس «ام‌پاکس» به افغانستان همکاری می‌کنند.

وزارت صحت عامه‌ی طالبان تأکید کرده است که تدابیر لازم را برای جلوگیری و کنترل این ویروس در افغانستان روی دست خواهد گرفت.

این وزارت اما مشخص نکرده است که چه تدابیری برای جلوگیری از ورود ویروس ام‌پاکس به افغانستان روی دست خواهد گرفت و در صورت شیوع این بیماری به افغانستان، چه راه‌های برای کنترل آن در نظرگرفته است.

آیا افغانستان در معرض خطر شیوع ام‌پاکس قرارداد؟

سویه جدید ام‌پاکس پس از گسترش در آفریقا، به شماری از کشورهای آسیایی نیز سرایت کرده است و در برخی از کشورها نمونه‌های از ابتلای افراد به این بیماری شناسایی شده است.

از جمله، پاکستان اعلام کرده است یک مرد مبتلا به سویه جدید ام‌پاکس را در ایالت خیبرپختونخوا در نزدیکی مرز با افغانستان شناسایی کرده است.

رسانه‌های پاکستانی گزارش دادند که این بیمار اخیرأ از خارج به پاکستان بازگشته بود و اکنون قرنطینه شده و در وضعیت پایدار قرار دارد.

دولت این کشور کارزار آگاهی دهی را در شهرها و ایالت‌های مختلف آغاز کرده است و سازمان هواپیمایی این کشور نیز بر پروازهای که از خارج وارد پاکستان می‌شوند، نظارت دارد.

هرچند هنوز مورد دیگری از ام‌پاکس در پاکستان گزارش نشده است، اما شناسایی این بیماری در ایالت خیبرپختونخوا که در نزدیکی مرز با افغانستان است و صدها هزار مهاجر افغانستانی آن‌جا زندگی می‌کنند، می‌تواند خطر انتقال این ویروس به افغانستان را افزایش دهد.

با توجه به این‌که روزانه هزاران مسافر از مرزهای شرقی و جنوبی افغانستان و پاکستان، وارد این کشور می‌شوند و هیچ‌گونه غربالگری در نقاط مرزی انجام نمی‌شود، این ویروس به سادگی می‌تواند از پاکستان وارد افغانستان شود.

هرچند تا اکنون هیچ موردی از ام‌پاکس در افغانستان شناسایی نشده است و وزارت صحت طالبان نیز آمادگی خود را برای جلوگیری ورود آن به کشور اعلام کرده است، اما به نظر می‌رسد که در صورت گسترش این ویروس، طالبان ظرفیت و توانایی کنترل و جلوگیری از این ویروس را ندارند.

بر اساس تازه‌ترین گزارش صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد، پس از تسلط طالبان، به دلیل کم‌بود بودجه و کاهش حمایت‌های جهانی، ارائه خدمات صحی و بهداشتی در افغانستان کاهش یافته است و شمار مراکز صحی نیز کاهش چشمگیر یافته است.

این گزارش نشان می‌دهد که حتی بیماری‌های ناشی از کم‌آبی بدن همانند اسهالات مزمن در افغانستان باعث مرگ کودکان و افراد می‌شود و ظرفیت و توانایی لازم برای جلوگیری و درمان آن وجود ندارد.

با توجه به نکات، در صورت شیوع ام‌پاکس در افغانستان، خطرات گسترده ناشی از این ویروس مردم این کشور را تهدید خواهد کرد.

از ام‌پاکس چه می‌دانیم

بیماری ام‌پاکس را ویروس آبله میمون ایجاد می‌کند که متعلق به همان گروه ویروس‌های آبله است، ولی خطر بسیار کمتری دارد. این ویروس ابتدا از حیوانات به انسان‌ها منتقل می‌شد، اما اکنون میان انسان‌ها نیز انتقال پیدا می‌کند.

علائم اولیه این بیماری شامل تب، سردرد، تورم، کمردرد و درد عضلات است. پس از کاهش تب، ممکن است التهاب یا آبله‌های پوستی بروز کند که معمولاً ابتدا بر روی صورت ظاهر شده و سپس به سایر قسمت‌های بدن، به‌ویژه کف دست‌ها و کف پاها، گسترش می‌یابد.

آبله‌های پوستی که می‌توانند بسیار خارش‌دار یا دردناک باشد، تغییر کرده و مراحل مختلفی را طی می‌کند تا در نهایت به یک زخم خشک تبدیل شود که بعداً می‌افتد. جای این زخم‌ها ممکن است باقی بماند.

عفونت معمولاً خود به خود بهبود می‌یابد و بین 14 تا 21 روز طول می‌کشد. در موارد شدید، ضایعات می‌توانند تمام بدن را درگیر کنند و به‌ویژه به دهان، چشم‌ها و اندام‌های تناسلی آسیب برسانند

ام‌پاکس از طریق تماس نزدیک با فرد مبتلا به فرد دیگر منتقل می‌شود، از جمله از طریق رابطه جنسی، تماس مستقیم با پوست و صحبت کردن یا تنفس در فاصله نزدیک. ویروس می‌تواند از طریق پوست آسیب‌دیده، دستگاه تنفسی یا از طریق چشم‌ها، بینی یا دهان وارد بدن شود.

ویروس همچنین می‌تواند از طریق لمس اشیاء آلوده به آن، مانند ملحفه، لباس و حوله‌، منتقل شود. تماس نزدیک با حیوانات مبتلا، مانند میمون‌ها، موش‌ها و سنجاب‌ها، یکی دیگر از راه‌های انتقال است.

یک از درمان‌هایی که برای درمان آبله طراحی شده، می‌تواند برای درمان ام‌پاکس نیز مفید باشد، اما تحقیقات کمی در مورد میزان اثرگذاری آن انجام شده است.

سه نوع واکسن برای این بیماری وجود دارد، اما معمولاً فقط افرادی که در معرض خطر قرار دارند یا با فرد مبتلا به بیماری تماس نزدیک داشته‌اند، قادر به دریافت این واکسن‌ها هستند.

سازمان جهانی بهداشت تا اکنون واکسیناسیون سراسری را توصیه نکرده است و کشورهای درگیر این بیماری می‌توانند بسته به سیاست‌های خود، با این ویروس مقابله کنند.