تاریخ طولانی مداخلات آمریکا در سوریه

آمریکا، اسرایل و ترکیه به حیث مثلث واحد، سوریه را به آشوب کشانیده و از گروه های تروریستی به منظور تحقق اهداف سیاسی و استراتژیک شان در سوریه استفاده مینمایند.

ایالات متحده، با وقفه‌های متعدد برای بیش از 70 سال در امور سوریه مداخله کرده است و اکنون نیز صدها سرباز آمریکایی همچنان در خاک سوریه حضور دارند.
دخالت‌های آمریکا در سوریه را می‌توان به اواخر دهه 1940 میلادی ردیابی کرد. رابرت اف کندی جونیور در سال 2016 توضیح داد که سازمان سیا، به دستور دولت هری ترومن در واشنگتن، اندکی پس از استقلال رسمی سوریه در آوریل 1946، عملیات بی‌ثبات‌سازی این کشور را آغاز کرد.

کندی جونیور نوشت:
«سازمان سیا در سال 1949، یعنی تقریباً یک سال پس از تأسیس خود، فعالیت‌های خود در سوریه را آغاز کرد. میهن‌پرستان سوری علیه نازی‌ها اعلام جنگ کردند، حکومت استعماری فرانسه (ویشی) را بیرون راندند و دموکراسی سکولاری بر پایه‌ی مدل آمریکایی ایجاد کردند.»
در آن زمان،سوریه تحت حاکمیت رییس‌جمهور شکری القوتلی بود که در آگوست 1943 از طریق یک فرآیند دموکراتیک انتخاب شده بود. قوتلی، که یکی از بنیان‌گذاران دولت مدرن سوریه محسوب می‌شود، از چهره‌های برجسته‌ی تاریخ قرن بیستم این کشور به شمار می‌رود.
قوتلی منافع سوریه را در اولویت قرار می‌داد و با روش‌های قدرت‌های استعماری به خوبی آشنا بود. او بارها برای استقلال سوریه از استعمار فرانسه تلاش کرد، موضوعی که سیاستمداران فرانسوی را با آنچه که «سرسختی و نافرمانی» قوتلی می‌پنداشتند، آزرده می‌کرد.
با این حال، ویژگی‌های قوتلی برای قدرتی دیگر نیز آزاردهنده بود. این بار، استقلال سوریه مانعی در برابر طرح‌های ژئوپلیتیکی ایالات متحده، قدرتمندترین کشور جهان، قرار گرفته بود.

طرح‌های آمریکا در خاورمیانه؛
در دهه‌های 1930 و 1940 میلادی، محافل سیاسی آمریکا خاورمیانه را به‌عنوان غنی‌ترین و استراتژیک‌ترین منطقه جهان می‌دانستند، به‌ویژه به دلیل ذخایر عظیم نفت و گاز. سواحل سوریه به‌تنهایی حدود 122 تریلیون فوت مکعب گاز و حدود 107 میلیارد بشکه نفت را در خود جای داده است.
دولت ترومن قصد داشت خط لوله گسترده‌ای به نام «خط لوله‌ی ترانس‌عرب» را از طریق عربستان سعودی به سوریه و لبنان بسازد. این پروژه توسط شرکت‌های آمریکایی مانند استاندارد اویل و تکزاکو اجرا می‌شد که در گذشته نیز با رژیم‌های فاشیستی در اروپا همکاری‌هایی داشتند.
اما رییس‌جمهور قوتلی با این پروژه موافق نبود و واشنگتن تصمیم گرفت که او باید کنار گذاشته شود. سازمان سیا در مارس 1949 با حمایت از ژنرال حسین الزعیم، کودتایی نظامی ترتیب داد. حکومت دموکراتیک سوریه در این مقطع با کمک آمریکا سرنگون شد.

ادامه مداخلات؛
کودتای 1949، یکی از اولین عملیات‌های مخفی سازمان سیا بود. اما حکومت کودتایی کوتاه‌مدت و ناکارآمد بود. در دهه‌های بعد، دخالت‌های آمریکا در سوریه ادامه یافت. در دهه 1950، ایالات متحده به همراه بریتانیا و ترکیه تلاش‌هایی برای سرنگونی مجدد حکومت سوریه ترتیب دادند، از جمله «عملیات استراگل» و «عملیات وپن»، اما این نقشه‌ها با شکست مواجه شدند.

دوران حافظ اسد؛
در سال 1971، ژنرال حافظ اسد قدرت را به دست گرفت.او که با سیاست‌های ضداسراییلی خود شناخته می‌شد، روابط نزدیکی با اتحاد جماهیر شوروی برقرار کرد و اجازه داد که شوروی پایگاه دریایی خود را در طرطوس مستقر کند. این پایگاه همچنان برای روسیه حیاتی است.

نتیجه‌گیری:
از زمان استقلال سوریه در 1946، ایالات متحده به دلایل مختلفی از جمله کنترل منابع انرژی، جلوگیری از نفوذ شوروی و مقابله با جنبش‌های ناسیونالیستی عرب، بارها در این کشور مداخله کرده است. با وجود این، بسیاری از این مداخلات با شکست مواجه شده و تنها به بی‌ثباتی بیشتر در منطقه منجر شده است.
در حال حاضر،ایالات متحده آمریکا، اسرایل و ترکیه به حیث مثلث واحد، سوریه را به آشوب کشانیده و از گروه های تروریستی به منظور تحقق اهداف سیاسی و استراتژیک شان در سوریه استفاده مینمایند.

با احترام
عارف عرفان،لندن،دسامبر 2024