درمانده میان بی خانه گی و اخراج اجباری؛ پناه جویان افغانستان بدون سرپناه و امنیت در پاکستان
خبرنگار و فعال مدنی، می گوید: «این روزها علاوه بر پولیس، صاحبان خانه نیز به پولیس تبدیل شده اند. هر روز پشت دروازه می آیند و می گویند یا خانه را ترک کنید یا برگه خروجی بیاورید. حیران مانده ایم که کجا برویم؟ اگر از این خانه بیرون شویم، جای دیگری بدون ویزا خانه نمی دهد. دولت هم ویزا را تمدید نمی کند. واقعاً در وضعیتی بسیار بد و غیرانسانی گرفتار شده ایم که جز تحقیر و درمانده گی، هیچ توصیف دیگری برایش نمی توان یافت.»
شماری از پناهجویان افغانستان در پاکستان می‌گویند که در وضعیت بسیار رقت‌بار و دشواری به‌سر می‌برند. آنان می‌افزایند که پاکستان پس از توقف تمدید ویزا و تشدید اخراج اجباری، به مالکان خانه‌ها نیز دستور داده است که به کسانی که ویزا ندارند، خانه کرایه ندهند. این پناهجویان می‌گویند که مالکان خانه‌ها به آن‌ها گفته‌اند خانه‌های‌شان را هر چه عاجل تخلیه کنند یا برگه خروجی خود را تحویل دهند تا آنان در اختیار پولیس قرار دهند. به گفته این پناهجویان، امیدشان از همه جا قطع شده است. در این میان، خبرنگاران، زنان معترض و فعالان حقوق بشر و مدنی با ابراز نگرانی شدید اعلام کرده‌اند که چنین دستوری دریافت کرده‌اند و در درمانده‌گی محض به سر می‌برند. آنان تاکید می‌کنند که در صورت اخراج به افغانستان، جان‌شان در خطر خواهد بود و تا چند روز دیگر همه مجبورند به دستور مالکان خانه‌ها در کنار خیابان پناه بگیرند. همچنین زنان و کودکان در هوای گرم پاکستان بیمار شده‌اند و پولیس همه را بازداشت و به اردوگاه‌های اخراج اجباری منتقل می‌کند.
امید (مستعار)، خبرنگار و فعال مدنی، می‌گوید: «این روزها علاوه بر پولیس، صاحبان خانه نیز به پولیس تبدیل شده‌اند. هر روز پشت دروازه می‌آیند و می‌گویند یا خانه را ترک کنید یا برگه خروجی بیاورید. حیران مانده‌ایم که کجا برویم؟ اگر از این خانه بیرون شویم، جای دیگری بدون ویزا خانه نمی‌دهد. دولت هم ویزا را تمدید نمی‌کند. واقعاً در وضعیتی بسیار بد و غیرانسانی گرفتار شده‌ایم که جز تحقیر و درمانده‌گی، هیچ توصیف دیگری برایش نمی‌توان یافت.»
این خبرنگار می‌افزاید: «صدها گزارش درباره جنایت‌های ضد بشری طالبان نوشته‌ام، در نشست‌های مختلف مدنی و حقوق بشری شرکت کرده‌ام و درباره رژیم آپارتاید جنسیتی اعمال‌شده از سوی طالبان سخن گفته‌ام. در شبکه‌های اجتماعی علیه سیاست‌های سرکوب‌گرانه و استبدادی این گروه موضع گرفته‌ام و مطالبی منتشر کرده‌ام. همچنین گزارش‌های تحقیقی متعددی درباره وضعیت زندان‌های طالبان و موارد تجاوز گروهی در بازداشتگاه‌های این گروه نوشته‌ام. نام من در فهرست سیاه طالبان قرار دارد و در صورت اخراج اجباری، مستقیماً به جوخه مرگ سپرده خواهم شد.»
حورا، یکی دیگر از پناهجویان در پاکستان، می‌گوید: «فشارهای روانی بر من بسیار شدید شده است. هر بار که در دروازه تک‌تک می‌شود، قلبم از تپش می‌ایستد، فکر می‌کنم حتماً پولیس آمده تا ما را به افغانستان اخراج کند. واقعاً هر روز بر درمانده‌گی و بیچاره‌گی ما افزوده می‌شود و هیچ روزنه‌ای از امید باقی نمانده است. شب که به خواب می‌روم، با خود فکر می‌کنم فردا صبح کجا خود را پنهان کنیم. هر صبح زود از خانه بیرون می‌رویم تا مبادا در دام پولیس بیفتیم. یک ماه می‌شود که حتا لحظه‌ای طعم آرامش و زنده‌گی را نچشیده‌ایم.»
سیمین (مستعار)، پناه‌جوی دیگری که در بلاتکلیفی به‌سر می‌برد، می‌گوید: «من به‌عنوان یک ژورنالیست مهاجر در پاکستان با مشکلات زیادی مواجه هستم. نبود اسناد قانونی و ترس همیشه‌گی از بازداشت و اخراج، زنده‌گی روزمره را برایم بسیار دشوار کرده است. از سوی دیگر، وضعیت نامشخص پرونده‌های مهاجرتی و بلاتکلیفی در روند پروسه‌ها، امید را از ما گرفته و آینده‌ای مبهم پیش رویمان گذاشته است. گرمای طاقت‌فرسای پاکستان و شرایط سخت زنده‌گی نیز فشار روحی و جسمی را چند برابر کرده است.»
این خبرنگار می‌افزاید: «بازگشت به افغانستان برایم ممکن نیست، چون در آن‌جا امنیت ندارم و جانم در خطر است. در این‌جا نیز نه فرصت کار وجود دارد و نه امکان داشتن یک زنده‌گی آرام. احساس تنهایی، نگرانی نسبت به آینده و ناامنی روانی همواره با من است. این بلاتکلیفی و بی‌سرنوشتی، یکی از بزرگ‌ترین دردهای زنده‌گی‌ام به‌عنوان یک ژورنالیست مهاجر است.»
هزاران تن از شهروندان افغانستان که از سوی ایالات متحده وعده پذیرش دریافت کرده و برای طی مراحل به پاکستان فراخوانده شده بودند، پس از تکمیل تمامی روندهای قانونی، در بلاتکلیفی رها شده و اکنون در معرض اخراج اجباری قرار دارند. این پناهجویان می‌گویند که در بیش از 20 سال گذشته در کنار نیروهای ایالات متحده برای تقویت ارزش‌های نوین و مبارزه با تروریسم بین‌المللی ایستاده بودند، اما اکنون امریکا به وعده‌های خود پشت کرده و آن‌ها را در وضعیت دشواری رها کرده است تا بار دیگر در چنگ طالبان گرفتار شوند.
آرش (مستعار)، یکی از دارنده‌گان پرونده مهاجرتی ایالات متحده، می‌گوید: «یک سال می‌شود که تمامی مراحل قانونی را طی کرده‌ایم؛ مصاحبه داده‌ایم، بررسی‌های صحی انجام شده و در مرحله پرواز قرار داشتیم، اما ناگهان برنامه پذیرش پناهنده‌گان به حالت تعلیق درآمد. از آن زمان تا کنون در بی‌سرنوشتی مطلق به‌سر می‌بریم. در ابتدا گفته شده بود که این تعلیق سه‌ماهه است، اما تا کنون هیچ وضعیت روشنی وجود ندارد و امریکا نیز هیچ‌گونه حمایتی از ما در پاکستان انجام نمی‌دهد؛ در حالی که ما 20 سال در کنار آن‌ها علیه تروریسم مبارزه کرده‌ایم.»
سهیلا کاملی، فعال حقوق بشر که تجربه بازداشت توسط پولیس پاکستان را نیز داشته، می‌گوید وضعیت مهاجران در این کشور نگران‌کننده است. به‌گفته او، ترس دایمی و بلاتکلیفی، پناهجویان را با مشکلات فراوانی روبه‌رو کرده است.
این فعال حقوق بشر از تجربه تلخ خود در بازداشت پولیس پاکستان چنین روایت می‌کند: «یک شب و یک روز را در حاجی‌کمپ گذراندم و خاطراتی تلخ، آزاردهنده و ناراحت‌کننده از آن‌جا دارم. وضعیت مردم به‌ویژه زنان، کودکان، سالمندان و بیماران بسیار بد بود. مشکلات بهداشتی، کمبود غذا و نبود امکانات اولیه بیداد می‌کرد. بسیاری از آن‌ها بدون هیچ وسیله‌ای، تنها از سرک یا پارک دستگیر شده بودند. ترس از بازگشت به افغانستان و نگرانی از آن‌چه در انتظارشان است، همه را در وحشت نگه‌می‌داشت. تمام دارایی‌شان را در پاکستان مصرف کرده‌اند و اکنون در شرایطی واقعاً دردناک به‌سر می‌برند.»
دولت پاکستان از اول ماه جولای سال جاری میلادی روند تمدید ویزای اقامتی پناهجویان افغانستان را متوقف کرده است. پیش از این، مدت تمدید ویزا را از شش ماه به یک ماه کاهش داده بود و در حال حاضر، تمامی کسانی که پیش‌تر ویزا داشتند، تاریخ اعتبار ویزای‌شان به پایان رسیده و در معرض خطر اخراج اجباری قرار دارند. دولت پاکستان تا کنون هیچ‌گونه پاسخ مشخصی در مورد تمدید ویزا ارایه نکرده و هشدار داده است که تمامی افراد فاقد ویزا باید این کشور را ترک کنند.
پیش از این، مقام‌های پاکستانی اعلام کرده‌اند که پناهجویان افغانستان تا ماه سپتامبر فرصت دارند تا به‌صورت داوطلبانه این کشور را ترک کنند. همچنین، پاکستان به دارنده‌گان کارت اقامت «پی‌او‌آر» تا تاریخ 30 جون مهلت داده بود تا خاک این کشور را ترک کنند.
براساس تخمین‌ها، هم‌اکنون حدود 1.4 میلیون تن از پناهجویان افغانستان در آژانس پناهنده‌گان سازمان ملل ثبت‌نام شده‌اند و کارت‌های اقامت «پی‌او‌آر» را که توسط مقامات پاکستانی صادر شده، در اختیار دارند.
- منبع: خبرگزاری افغان ایرکا
- لینک کوتاه