سیره فاطمی در روشنگری جامعه؛ کارآمدترین الگوی جهاد تبیین
تاریخ به خوبی ثابت کرده که روش و سیره نورانی حضرت فاطمه زهرا(س) در مسیر هدایت و روشنگری جامعه، والاترین الگو در راستای عمل به فریضه جهاد تبیین است.
فاطمه‌زهرا(س) اولین شهید راه دفاع از ولایت است که با ایثار و فداکاری در این مسیر مقدس به الگوی جاودان ولایتمداری برای همیشه تاریخ تبدیل شد.
بانوی دو عالم، بزرگ شخصیتی است که جهانیان وامدار رشادت و دفاع جانانه ایشان در حمایت از ولایت هستند؛ اُسوه‌ای که دینداری، ولایتمداری، پاکدامنی، همسرداری، فرزندپروری، رفتار و کردار او همه و همه الگویی ناب و بی مثال فراروی سبک زندگی بشریت است.
والاترین الگو برای همه شئون سبک زندگی
حجت الاسلام سید محمود موسوی حسب، فعال فرهنگی و پژوهشگر حوزوی معتقد است: بالاترین و ماندگارترین اقدامی که ام ابیها حضرت زهرا(س) به انجام رساندند، آن بود که خط حقیقی و اصیل ولایت الهی را برای همیشه تاریخ، تبیین و تثبیت کردند. ایشان نشان دادند چگونه این خط ولایت باید تا قیامت استمرار یابد و اگر این مسیر دچار انحراف شود، سرنوشت امت اسلامی به کدام سمت خواهد رفت.
وی افزود: همه حرکات و سکنات صدیقه طاهره(س)، از خطبه‌های غرّا گرفته تا شیوه‌های اعتراضی ایشان، همگی در راستای افشای جریانی بود که از پذیرش باطنی این ولایت سر باز زده بود. ایشان با قیام خود در مسیر عمل به فریضه جهاد تبیین نشان دادند چه کسانی در برابر این حقیقت الهی قرار گرفته‌اند و پیامدهای این تقابل برای جامعه اسلامی چه خواهد بود.
فرصتی برای تبیین شاخصه‌های هویت اسلامی
فعال فرهنگی و پژوهشگر حوزوی همچنین گفت: بر این اساس باید گفت ایام فاطمیه فراتر از یک سوگواری صرف تاریخی، فرصتی بسیار ارزشمند به منظور بازخوانی هویت اسلامی و شیعی و ترسیم مرزهای اعتقادی در کنار مصلحت‌های کلان امت اسلامی است.
این پژوهشگر حوزوی خاطرنشان کرد: شخصیت زهرای مرضیه(س) به حدی والاست که نه تنها برای زنان، بلکه برای همه بشریت الگو و الهام‌بخش هستند به این معنا که هر کس می‌خواهد بندگی خدا را به‌شکل شایسته خود انجام دهد، چه مرد باشد و چه زن، باید از سیره و سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) که واجد مهم ترین و ارزشمندترین معارف الهی است، الگو بگیرد.
وی افزود: تعبیری در فقه و اصول وجود دارد مبنی بر این‌که همه سخنان، اعمال و تأییدات حضرات معصومین(ع) حجت است کما این که حضرت فاطمه (س) خود حجتی بر سایر اهل بیت(ع) می باشند و بر همین اساس ایشان چنان‌که به هر کس مهر و محبت دارند ما نیز احساس محبت به او می‌کنیم و از هر که ایشان از او بیزاری و برائت جسته‌اند، ما نیز بیزاری و برائت می‌جوییم.
مصادیق کنشگری اجتماعی در مکتب فاطمی
حجت الاسلام موسوی حسب همچنین بیان داشت: بنابر آنچه تاریخ از زندگی بی بی دوعالم نقل کرده این‌گونه نیست که ایشان تنها در خانه‌داری، شوهرداری و فرزندداری الگو و اسوه بوده باشند. شرح زندگی حضرت صدیقه طاهره(س) نشان می‌دهد ایشان در صحنه‌های گوناگون، حتی در جبهه‌های جنگ حضور داشته‌اند. در شهر مدینه نقاطی وجود دارد که حجاج از آن بازدید می‌کنند و محل جنگ خندق یا احزاب است. این مواضع حکایت از آن دارد که برخی شخصیت‌های نامدار اگرچه در جبهه‌ها شمشیر نمی‌زدند اما نقش دیگری را ایفا می‌کردند. در آنجا نقطه‌ای وجود دارد که سنگر حضرت زهرا(س) بوده است. علاوه بر این، حضرت(س) در مواقعی که لازم بوده در جامعه حضور پیدا کنند و زن نمونه و الگو را به جامعه نشان دهند، حضور پیدا می‌کردند.
وی اضافه کرد: حضرت فاطمه زهرا(س) در جامعه مسلمین مشابه سایر بانوان اما با عفاف و عصمت بیشتر حضور می‌یافتند و این‌طور نبود که در انزوا زندگی کنند؛ چه زمانی که در خانه پدر بودند و چه زمانی که به عنوان همسر به خانه آقا امیرالمؤمنین(ع) آمدند. حضرت زهرا(س) هرگاه لازم بود در میان مردم و جامعه حضور پیدا کنند، به میان جمع می‌رفتند. این امر در اواخر عمر مبارک ایشان پس از رحلت رسول الله(ص) و جریان خلافت و امامت مسلمین بیشتر نمود پیدا کرد. با وجود آن‌که اراده خدای متعال در غدیرخم توسط پیامبراکرم(ص) به مردم ابلاغ شد، اما پس از رحلت حضرت رسول(ص)، مردم به دنبال فرد دیگری رفتند. پس از این اتفاق، حضرت فاطمه زهرا(س) سکوت نکردند و آنچه را وظیفه‌شان بود، انجام دادند؛ همه این رفتارها هم برای زنان و هم برای مردان الگو است، به این معنا که هر جا اسلام و دین به حضور زنان در صحنه نیاز پیدا می‌کرد، حضرت زهرا(س) حضور می‌یافتند و دیگر زنان مسلمان هم باید با تأسی به ایشان و حفظ همه ارزش‌ها و احکام الهی به‌ویژه عفاف و حجاب، در جامعه و میادین مختلف حضور پیدا کنند.
اهمیت درک عظمت شخصیت حضرت زهرا(س)
دکتر سعیده رحیمی، کارشناس تاریخ اسلام نیز با اشاره به عمق و ژرفای بی‌پایان شخصیت حضرت فاطمه(س) ابراز داشت: برخی شخصیت‌ها به جهت ظرفیت وجودی نامتناهی خود، همچون اقیانوسی از معرفت هستند که هرچه بیشتر درباره آن‌ها صحبت شود، باز هم ابعاد جدید و نویی از وجودشان آشکار می‌شود. شخصیت حضرت فاطمه زهرا(س) از این دسته است و اگر این وجود مقدس تا این اندازه رفیع و ویژه نبود، درباره ایشان چنین روایتی نقل نمی‌شد که درک حقیقت وجودی ایشان، معادل درک شب قدر است.
وی با اشاره به لزوم اتکا به منابع اصیل برای شناخت این شخصیت والا گفت: به همین دلیل، انسان جرأت نمی‌کند از تحلیل‌ها و برداشت‌های شخصی خود درباره این شخصیت سخن بگوید و موظف است به سرچشمه‌های زلال معرفت رجوع کند. امروز نیز با استناد به بیانات حکیمانه بزرگانی همچون حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری می‌توان تا حدودی به ابعاد شگرفی از شخصیت ایشان دست یافت. حضرت امام(ره) نکته‌ای را مطرح می‌فرمایند که بسیار راه‌گشاست؛ ما امام معصوم را به‌عنوان شخصیت پیشرو و هادی جامعه می‌شناسیم و طبیعی است که تصور کنیم هرکس ذیل جایگاه امام قرار می‌گیرد، یک راهرو است. اما درباره وجود مقدس حضرت زهرا(س) این‌گونه نیست. ایشان در نقش یک رهبر واقعی، همچون پیامبر اکرم(ص)، هدایتگر عموم بشر بوده‌اند.
الگوی رهبری در سنین جوانی
نویسنده کتاب "بانوان شیعه" همچنین خاطرنشان کرد: امامت یک شأن الهی بوده و امام، واسطه فیض میان عالم و خداوند و هدایتگر افراد جامعه است. اما در آن مقطع حساس تاریخی که امام معصوم(ع) برای اولین بار از صحنه اجتماع کنار گذاشته می‌شود و جامعه هنوز پیوند عمیق خود را با امامت درک نکرده، نیاز به شخصیتی است که این اتصال را برقرار کند و مردم را به امام پیوند دهد. اینجاست که نقش رهبری حضرت فاطمه(س) معنا و مفهوم پیدا می کند. امام خمینی(ره) در این باره می‌فرمایند حضرت زهرا(س) زنی است که همه خواسته‌های انبیا در او تجلی یافته است؛ یعنی اگر مرد بود، نبی بود. این تعبیر نشان‌دهنده بزرگی شخصیتی است که معادل با یک پیامبر قرار می‌گیرد.
ایمان؛ تعهدی برای ساختن جامعه
وی ادامه داد: حضرت آقا در کتاب ارزشمند "طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن" تفسیری جامعه‌ساز از اسلام ارائه داده و تأکید می‌کنند ایمان واقعی وقتی شکل می‌گیرد که با یک تعهد عملی و مسئولیت اجتماعی همراه باشد. شما نمی‌توانید بگویید من به حقانیت امیرالمؤمنین(ع) ایمان دارم، اما زمانی که ایشان نیاز به حمایت دارند، سکوت کرده و از او حمایت نکنید. نمونه بارز آن، شخصیت ابن‌عباس، مفسر بزرگ قرآن است که با وجود علم فراوان، به شخصیتی بی‌خطر برای دستگاه بنی‌امیه تبدیل شد؛ تا جایی که معاویه به او می‌گفت قرآن بخوان، اما آن تفسیری که به علی(ع) مربوط می‌شود را بیان نکن. این ایمان، از منظر قرآن، ایمان نیست.
رحیمی همچنین تأکید کرد: ایمانی که منجر به تعهد اجتماعی و ساختن جامعه مؤمنان نشود، ناقص است. آن چیزی که در ادبیات امامین انقلاب بر آن تأکید می‌شود، اقامه دین است، نه صرفاً خواندن نماز. کسی که نماز می‌خواند، برای خود می‌خواند، اما آن‌که نماز را اقامه می‌کند، فضایی می‌سازد که دیگران را نیز نمازخوان کند. این تعهد در تمام واجبات دینی، ازجمله حجاب، ساری و جاری است. ما زمانی می‌توانیم منتظر آثار ایمان در جامعه، همچون امنیت و آرامش باشیم که این ایمان همراه با تعهد و مسئولیت‌پذیری در جامعه محقق شود.
بانویی در مقام فرمانده میدانیِ جریان هدایت
وی در راستای تبیین نقش حضرت فاطمه زهرا(س) به عنوان فرمانده میدانیِ جریان هدایت به سوی امام گفت: رهبری حضرت زهرا(س) در طرح امام زمان خود، یعنی آقا امیرالمؤمنین(ع) تعریف می‌شد. این دو انسان والا با یک تقسیم کار الهی، جامعه را هدایت کردند. امام همچون کعبه است و نمی‌تواند خود به دنبال مردم برود؛ بلکه باید فرماندهی وجود داشته باشد که جامعه را به سمت کعبه هدایت کند. در آن شرایط بحرانی، این فرماندهی بر عهده حضرت زهرا(س) بود. ایشان رهبر مبارزانی شدند که می‌خواستند جامعه را به سمت ولایت امیرالمؤمنین(ع) سوق داده و جلوی انحرافات جامعه را بگیرند.
- منبع: خبرگزاری افغان ایرکا
- لینک کوتاه