موضوع فلسطین، مساله تعدی به حق ملتی بی دفاع در سرزمینش است
عبدالفتاح مورو در گفتگو با العالم اظهار داشت: عادی سازی برخی کشورها، مسئولیت ملتها و سازمانهای مردم نهاد در زمینه دفاع از آرمان فلسطین را منتفی نمی کند، باید به دنیا بفهمانیم که ما با فلسطین هستیم و به خاطر آن زندگی می کنیم.
عبدالفتاح مورو، نائب رئیس سابق پارلمان تونس و از بنیانگذاران جنبش النهضه در این کشور، در آستانه روز قدس و در گفتگویی اختصاصی با العالم به تشریح ابعاد و اهمیت این روز پرداخته است.
مشروح این گفتگو را در زیر مشاهده می کنید:
*باید بطور همزمان با مبارزه و شیوه های دیپلماتیک، حق ملت فلسطین بازپس گرفته شود
سوال: اهمیت روز جهانی قدس که در بسیاری از کشورهای عربی و اسلامی برای مبارزه با رژیم صهیونیستی و حمایت از آرمان فلسطین برگزار می شود، چیست؟
پاسخ: این روز یادآور موضوعی است که اعراب و مسلمانان به آن به عنوان مساله ای محوری می نگرند، موضوعی که 73 سال است، ادامه دارد، در جهان معضلی نیست که مانند این موضوع تا این میزان طولانی شده باشد، موضوع فلسطین، مساله تعدی به حق ملتی بی دفاع در سرزمینش است، پس باید مبارزه با شیوه های قانونی و دیپلماتیک ادامه یابد تا این ملت بتواند حقش را باز پس گیرد، به نظر من، یادآوری این موضوع ضروری است، به این دلیل که بر خلاف مستبدان و استعمارگران که گذشت زمان را برای لوث کردن این موضوع به نفع خود می دانند، ما می خواهیم که زمان به نفع این موضوع بگذرد.
سوال: آیا امروز گذشت زمان به نفع این مساله است؟
پاسخ: بله، تا وقتی که در میان ملتها اشخاصی باشند که به این موضوع اهتمام ورزند.
*حکامی که اهمیتی به تاریخ امت اسلامی نمی دهند، در مسیر آزادی قدس سنگ اندازی می کنند
سوال: آیا در میان ملتها اشخاصی هستند که به طور عملی به این موضوع اهتمام ورزند؟
پاسخ: بله در میان ملتها اشخاصی هستند که به این موضوع اهتمام می ورزند اما مسله آن است که ملتها نمی توانند صدایشان را به جایی برسانند و خواستشان را تحقق بخشند، چرا که حکام، مانع آن می شوند، حکامی که اهمیتی به تاریخ امت اسلامی نمی دهند و از واقعیتهای این امت دورند، لذا هر اقدام مردمی که تداعی کننده این موضوع باشد، باید تشویق شود تا این آرمان فراموش نشود، پس وقتی که برخی رژیمها از آن عدول می کنند، ملتها باید به آن متمسک باشند.
سوال: چنین فعالیتهایی تا چه میزان در زمینه حمایت عملی و واقعی از ملت فلسطین تاثیرگذار است؟
پاسخ: مهمترین موضوع در زمان حاضر، متقاعد کردن جهان نسبت به حقانیت مساله فلسطین است، ما تاکنون نتوانسته ایم که چهره ای از فلسطین را به جهان نشان دهیم که از توجه همه مردم برخوردار باشد و فقط درباره گذشته و تاریخ فلسطین سخن گفته ایم. درست است که مساله فلسطین برای ما اهمیت دارد اما بسیاری در جهان به آن اهمیت نمی دهند، بسیاری در جهان آنچه برایشان اهمیت دارد آن است که برخی از موازین بین المللی درباره فلسطین نقض شده است، همزمان، قدرتهایی هستند که می خواهند این حق را که تمام سازمانهای بین المللی مانند سازمان ملل متحد آن را تایید کرده اند، نقض کنند، یکی از این موازین، منشور حقوق بشر است که از سال 1948 صادر شده و در آن درباره تعدی به سرزمین فلسطین و قدس سخن گفته شده است. از آن سال تاکنون دو خط در مقابل یکدیگر قرار دارند، خط اعلامیه جهانی حقوق بشر که به حق ملتها در سرزمینش و مبارزه برای کسب آزادی و استقلالشان اعتراف کرده است و در مقابل آن رژیمی قرار دارد که این سرزمین را غصب و به آن تجاوز کرده است. لذا می گویم که وظیفه ما به عنوان ملتها، اخذ تایید جهانی نسبت به این حق است، لذا تمام سازمانهای ذی ربط، وکلا، پزشکان، انجمن های زنان، اتحادیه های کودکان، نوجوانان و جوانان و فدراسیونهای ورزشی باید در صنف خود برای تحقق این هدف تلاش کنند و ضمن تماس با سازمانهای همتایشان در جهان، افکار عمومی را نسبت به این موضوع مطلع کنند.
*باید صدای رسای مردم فلسطین به جهانیان باشیم
سوال: برخی، عامل اصلی جنایت علیه فلسطین را سیاستهای کشورهای غربی می دانند که از موجودیت رژیم صهیونیستی حمایت کردند تا پایگاهی برای نفوذ در منطقه خاورمیانه داشته باشند، آیا شما با این ایده موافقید؟
پاسخ:به طور حتم این رژیم با همدستی قدرتهای جهانی مانند انگلستان و چراغ سبز طرفهای مختلف جهانی ایجاد شد اما می توان ملتها را بسیج کرد تا نظر حکومتهایشان که چنین راهکار ظالمانه ای را تایید کرده اند، تغییر دهند. البته این موضوع نیازمند گذشت زمان و گفت وگو با ملتها درباره موضوع فلسطین و قدس است به این دلیل که تاکنون واقعیتها به درستی برای بسیاری از ملتها بیان نشده است، به همین دلیل وقتی درباره فلسطین سخن گفته می شود بسیاری به اشتباه به یاد یهودیانی می افتند که هیتلر به آنان ظلم کرد و ادعا شده در کوره های آدم سوزی سوزانده شده اند، پس اینگونه فکر می کنند که باید با یهودیان به خاطر آن ظلم منصفانه رفتار شود، اما نمی فهمند که رفتار منصفانه نباید با تعدی به ملتی دیگر باشد. لذا ما باید دیدگاهمان را مطابق با واقعیتها و موازین بین المللی که به ما امکان می دهد حقمان را پس بگیریم، بیان کنیم.
سوال: با توجه به اوضاع داخلی کشورهای عربی، برگزاری چنین فعالیتهایی چه میزان می تواند برای رساندن صدای مردم فلسطین به دنیا به ویژه حکومتها تاثیر گذار باشد؟
پاسخ: اولا ما تاکنون تلاش قابل توجهی در این زمینه انجام نداده ایم که بخواهیم آن را ارزیابی کنیم، دوم آنکه، مردم مظلوم فلسطین صدایشان را به دنیا رسانده و توانستند بخش هایی از دنیا را متوجه موضوعشان کنند تا جایی که اتحادیه بین المجالس مدتها به نفع مساله فلسطین تلاش کرد و حتی کنست اسرائیل تهدید شد که از این سازمان بین المللی اخراج می شود، اما مشکل آن است که ما بیشتر به حکومتها و سازمانهای دولتی برای تحقق اهدافمان در این زمینه اتکا کردیم که این اشتباه است، به همین دلیل است که دیدگاههای چنین سازمانهایی انعکاس ندارد، بنابراین ما باید قدرتمان برای تاثیرگذاری در این زمینه را گسترش دهیم که البته چنین هدفی از طریق ترسیم یک استراتژی، صبر، تلاش و برنامه ریزی قابل تحقق است.
سوال: به نظر شما، علت این رخوت چیست؟
پاسخ: علت آن است که نوع فعالیت مبهم است و در این زمینه فقط به حکومتها تکیه کردیم، طبیعی است که در حکومتها نیز اشخاصی هستند که دخالت در این موضوع را برای خود به مصلحت نمی دانند، به همین دلیل این رخوت، ناشی از اشتباه خودمان است.
*دولتهای سازشکار هیچ دستاوردی از عادی سازی روابط با صهیونیستها به دست نیاورده اند
سوال: پس از تاسیس رژیم صهیونیستی در قلب امت عربی و اسلامی، تلاشهایی برای مبارزه با این رژیم در کشورهای عربی انجام شد اما این تلاشها با شکست مواجه شد، به نظر شما علت چیست؟
پاسخ: علت، منافع منطقه ای و بین المللی است که باعث می شود حکومتها، منافع خود را به منافع ملت یا امتشان ترجیح دهند، این اولین بار نیست که برخی از حکومتها، عهدشان را می شکنند و به تعهداتشان عمل نمی کنند، چرا که روابط بین الملل مبتنی بر منافع است نه موازین و قوانین. موازین و قوانین سدی مستحکم در برابر ظلم است که هر شخص ضعیفی می تواند به آن پناه ببرد، اما حکومتها از موازین و قوانین گریزانند چرا که مانع تحقق منافعشان است.
سوال: برخی از کشورهای عربی علنا اقدام به عادی سازی روابط با اسرائیل کرده و حتی به آن افتخار می کنند، به نظر شما این کشورها چه دستاوردی را کسب کرده اند که عادی سازی را به طور علنی اعلام کرده و به آن افتخار می کنند؟
پاسخ: وقتی این کشورها چنین راهی را برگزیدند پس باید آن را توجیه کنند، اما تا کنون نشنیده ایم کشورهای مزبور دستاوردی را از طریق عادی سازی کسب کرده باشند، به هر حال، این موضوع مسئولیت ملتها و سازمانهای مردم نهاد در زمینه دفاع از آرمان فلسطین را منتفی نمی کند، باید به دنیا بفهمانیم که ما با فلسطین هستیم و به خاطر آن زندگی می کنیم، پس در صورتیکه کسی از آن حمایت کند، از این حمایت استقبال می کنیم اما در صورتیکه کسی از آن حمایت نکند می بایست نزد طرفهایی برویم که از آن حمایت کنند.
سوال: ولی در این کشورهایی که عادی سازی روابط با "اسرائیل" را اعلام کرده اند و توافق نامه هایی نیز امضا نموده اند، مردم نسبت به اقدامات حکومت ها هیچ واکنشی نشان ندادند.
پاسخ: دلیل آن یا تایید این اقدام است که من این را بعید می دانم، یا اینکه آنها در تصمیم گیری نقشی ندارند و راهی برای ابراز وجود پیدا نمی کنند. دلایل دیگر می تواند نداشتن سازماندهی، ترس یا سرکوب شدن آنها باشد.
*گذر زمان باعث فراموشی موضوع فلسطین نخواهد شد
سوال: این ملت ها بیم چه چیزی را دارند؟
پاسخ: آنها بیم منافع خود را دارند. ملت ها در شرایطی زندگی می کنند که هرکس به دنبال منافع خود است. امروز مشکل مردم غذا، آب، مسکن و دارو آن هم در شرایط کرونا است. آنها حمایت نمی شوند بنابراین نمی توانند فعالیت کنند. دغدغه آنها این است که کسی در کشورشان نیست که کمکشان کند و به آنها آب و غذا برساند. ما ملت ها را سرزنش نمی کنیم، زیرا ملت ها شرایط خاص خود را دارند. ولی خود را سرزنش می کنیم زیرا از ملت هایی هستیم که از راه راست روی گردان شده ایم. شما سفری در پیش دارید و قرار است قطاری بیاید و شما را ببرد، اما قطار نمی آید. آیا همچنان منتظر قطار می مانید و با اتومبیلی که در آنجاست و می تواند شما را به مقصر برساند نمی روید؟ به عقیده من اصرار بر کمک خواستن از سازمان هایی که امروز نشان داده اند به این قضیه اهمیتی نمی دهند، یک اشتباه استراتژیک است. باید به راهی فکر کنیم که این قضیه را تا ابد در اذهان زنده نگه دارد. به نظر من هفتاد سالی که گذشته نباید سبب ترس ما از ادامه این قضیه برای 70 سال دیگر باشد. قضیه حق با گذر زمان از بین نمی رود و ما می توانیم هفتاد سال دیگر نیز منتظر بمانیم.
سوال: اما ممکن است این قضیه کمرنگ شود.
پاسخ: کمرنگ نمی شود. این قضیه ماست. قضیه ملت هاست. قضیه زمان نیست. آیا زمان ما را در انتظار می بیند یا نه؟ ما منتظریم. ما می خواهیم در حالی برای این قضیه زندگی کنیم که این قضیه زنده باشد. من مانند قضیه فلسطین در سال 1948 به دنیا آمدم، برای همین آن را همزاد خود می دانم و فکر می کنم پسران من نیز پس از من آن را درون خود خواهند داشت. حتی همه ملت های ما یا بخش مهمی از آنها که بیدارند و حق را می فهمند و به آن پایبندند و می توانند کاری انجام دهند می دانند که زمان آنها را در این قضیه ثابت قدم تر خواهد کرد.
سوال: چگونه می توان شعله این قضیه را در دل نسل های جدید روشن نگه داشت؟
پاسخ: باید این قضیه از اساس و چگونگی آغاز آن برای آنها تعریف شود. باید شبهاتی که در طول تاریخ بوجود آمد و ادعا می کرد این مردم (یهودیان) درحال باز پس گیری حق 3-4 هزار ساله خود هستند را از بین ببریم. نباید بگذاریم مردم صرفا به این دلیل که در گذشته به یهودیان ظلم شده اکنون با آنها همدردی کنند. چه کسی است که نداند یهودیان بارها ظلم کرده اند و چه کسی بجای آنها هزینه این ظلم را متحمل شده است؟ زمانی که در اندلس بودیم و یهودیان و مسلمانان با هم اخراج شدند، هم ما هم یهودیان مورد تجاوز و ستم قرار گرفتیم. لذا از این جهت که آنها به عنوان پیروان دینی که حاکمان یک سرزمین آن را قبول نداشتند، ظلمی که بدانها شده را درک می کنیم. اما مسئله این است که آیا حق دارند به بهانه ظلمی که به آنها شده به دیگران ستم کنند؟ البته که نه. آنها از تاریخ خود یاد گرفته اند که ظلم تلخ است. ما هم برای همین می خواهیم ثابت کنیم که قضیه مان قضیه ای برحق است و صرفا بازپس گیری یک سرزمین تاریخی نیست که ساکنان آن جز برای مدت کوتاهی در آن حکومت نکرده اند و امکان استفاده از حق تاریخی خود برای اثبات قدرت و وجود خود را نداشته اند.
*عادی سازان با رژیم صهیونیستی، قطعاً به فلسطین خیانت کرده اند
سوال: آیا شتاب برخی به سوی عادی سازی را خیانت به قضیه فلسطین می دانید؟
پاسخ: قطعا. این قضیه به دست این افراد بود و آنها از آن روی گرداندند. اعلام کردند که دیگر مایل به دفاع از آن نیستند یا بخاطر شرایط خاص خود، نمی توانند از آن دفاع کنند. این قضیه آنها نیز هست اما کنترل آن از اختیارشان خارج شده است. چیزی که باعث می شود بر خائن بودن آنها اصرار ورزیم این است که خود را از این قضیه جدا کردند و آن را تمام شده دانستند.
سوال: اکنون موجی از عادی سازی روزافزون وجود دارد که با کاهش سطح روابط کشورهای عربی با ایران همراه است. این مسئله را چگونه ارزیابی می کنید؟
پاسخ: ایران با منطقه ای که در آن زندگی می کند مسائلی دارد و این منطقه، مدتهاست که نا آرام است و هیچ طرفی برای کاهش این تنش پیش قدم نشده است. این تنش به زیان همه منطقه است چرا که نیروی کشورها را بجای سازندگی، صرف دفاع می کند. هردو طرف منازعه منطقه نیاز دارند برای سازندگی و نه دفاع، تلاش کنند. هزینه های زیادی صرف خرید تسلیحات، جمع آوری سلاح و جستجو برای سلاح های قوی تر و پیشرفته تر می شود و این، چاهی است که هرگز پر نمی شود. زیرا این قضیه هر سال تجدید می شود و همه هزینه ها را به سوی خود می کشد و این مسئله، به زیان توسعه منطقه است. فکر نمی کنم تاریخ ما را وادار به دشمن ماندن با یکدیگر کند. ما می توانیم درک کنیم که قضیه منطقه نیازمند پیگیری جدی تر آن است. نیازی نیست که نظام های منطقه شبیه به هم باشند. می توانیم نظام های متعدد و متفاوتی از حیث ماهیت، شکل و رفتار داشته باشیم و این تفاوت ها مانع این نشود که راهی برای گفتگو باز کنیم و توان اقتصادی و اجتماعی خود را برای خدمت به آرمان های خود در کشورهایمان بکار بگیریم.
سوال: آیا این امر از برخی جهات به سود قضیه فلسطین است؟
پاسخ: قطعا همینطور است. زیرا فلسطینی ها در تنگنای فشار اقتصادی هستند و نمی توانند بر ساز و کار اقتصادی منطقه تاثیرگذار باشند. آنها مدتهاست در بخشی منزوی قرار گرفته اند که مانند زندانی بزرگ، جز با التماس نمی توانند در آن برای خود آب و غذا تهیه کنند. اگرچه آنها توانایی ها و امکاناتی دارند که می توانند با آن منطقه را بهره مند کنند و با دستاوردها، فعالیت ها و توان اقتصادی خود کارهای زیادی انجام دهند. شما می بینید که در کشورهای مختلف، فلسطینی ها در خط مقدم خارجیانی هستند که با ثروت و توانایی های خود به راه اندازی پروژه ها کمک می کنند. این است ملت فعالی که فهیم و عاقل است و نباید با قضیه ای که مانع پیشرفت آن شده، ناتوان شود.
*تونس، عادی سازی را خیانتی بزرگ در حق ملت فلسطین می داند
سوال: امروز تونس خارج از جریان عادی سازی به نظر نمی رسد. آیا فکر می کنید که تونس رسما به سوی عادی سازی کشیده خواهد شد؟
پاسخ: من این مسئله را بعید می دانم. رئیس جمهور تونس صراحتا اعلام کرده بود که عادی سازی خیانتی بزرگ است و هیچ یک از ارگان های کشور از آن حمایت نمی کنند. من نیز تا کنون چنین چیزی از آنها نشنیده ام و فکر نمی کنم کشوری که در آن انقلابی مثل کشور ما اتفاق افتاده و در روز انقلاب، به صورت خودجوش پرچم فلسطین در کنار پرچم تونس برافراشته شده دست به چنین کاری بزند. این جنبش بدان معناست که قضیه فلسطین در قلب تونسی ها است و ارگان های دولتی نمی توانند به این احساس و علاقه همیشگی موجود در روح تونسی ها تعرض کنند.
سوال: ولی استاد، شما زمانی معاون رئیس جمهور و رئیس پارلمان تونس بودید و فکر می کنم می دانستید که بسیاری از اعضای پارلمان که با آنها گفتگو کردیم و بسیاری از افراد سیاسی در پست های مختلف نیز اقرار می کردند که فشارهای مختلفی بر تونس وجود دارد تا آن را وارد این جریان کند یا حداقل صدای تونس را در محکومیت رژیم صهیونیستی و همراهی با قضیه فلسطین پایین بیاورد، تا به مرور زمان آن را وادار به عادی سازی کنند. حکومت تونس تا چه میزان می تواند در مقابل ین فشارها مقاومت کند؟
پاسخ: من می گویم که اگر چنین فشارهایی وجود داشته باشد از مدتها قبل وجود داشته است. مسئله توان اثرگذاری بر تصمیمات دولت و ملت ها است. این قضیه در همه جای دنیا صدق می کند. اما سوال این است که آیا این فشارها تاثیر داشته یا دارد یا اصلا می تواند تاثیری داشته باشد؟ تا کنون که تاثیری نداشته و فکر نمی کنم که به نتیجه برسد. زیرا عامل موثری برای تغییر موضع و اراده ملی تونس چه در سطح حکومت چه در سطح مردم، وجود ندارد.
مجری: جناب عبدالفتاح مورو معاون سابق رئیس پارلمان تونس از شما سپاسگزارم.
پاسخ: خواهش می کنم.