کشف شهرک صنعتی بوداییان در ساحه مس عینک
از ساحۀ باستانی مس‌عینک در ولایت لوگر یک شهرک مکمل صنعتی که مربوط بوداییان قرن2 تا 7 میلادی می‌شود، بدست آمده‌است.
به‌گفتۀ باستان‌شناسان، در این شهرک صنعتی بازمانده‌های دورۀ برونز از 1500سال پیش از میلاد نیز وجود دارد و اکنون تا 60 درصد کاوش شده‌است.
باستان‌شناسان یازده سال است که سرگرم کاوش‌گری در این ساحه استند و تاکنون 135 ساحه در بخش مرکزی و غربی ساحه مس عینک به‌عنوان بخش‌های باستانی شناخته شده‌اند.
در یازده سال کاوش، زیست‌گاه‌ها، عبادت‌گاه‌ها، کوره‌های زوب فلز، زراب‌خانه، سیستم آب‌رسانی، گورها، گورهای خُمی، جسد، مغاره و بازمانده‌های دیگر بدست آمده‌اند.
نور آغا نوری، رییس باستان‌شناسی گفت: «باستان‌شناسان و اکثر محقیقین به این باور استند که ساحۀ مس‌عینک مربوط به دورۀ برونز می‌باشد. در دورۀ برونز معدن مس از این ساحه استخراج شده‌است.»
باستان‌شناسان می‌گویند که از شهرک صنعتی بوداییان بیش از 10هزار بازماندۀ قابل انتقال بدست آمده‌اند که 6 هزار آن به موزیم ملی انتقال داده شده‌اند و موزیم ملی از این اثرها یک نمایشگاه پنج ساله در کابل و یک نمایشگاه در کشور چیک برگزار کرده‌است.
فهیم رحیمی، رییس موزیم ملی بیان داشت: «دست‌آوردی‌که ما از نمایشگاۀ چک داشتیم، ترمیم یک شمار از آثار بودند.»
محمد ساید شفق، مسؤول بخش ترمیم آثار موزیم ملی نیز اظهار داشت: «در داخل خُم بدست آمده، گِل و استخوان‌ها دیده می‌شود که نشان می‌دهند این برای ذخیرۀ مواد غذایی استفاده می‌‌شده‌است.»
لوگر35 ساحه باستانی دارد. ساحۀ مس‌عینک لوگر ابتدا از سوی باستان‌شناسان و متخصصان داخلی و خارجی کاوش می‌شد؛ اما در سال‌های اخیر کار کاوش آن را باستان‌شناسان افغان به‌پیش می‌برد. اکنون یک‌سال می‌شود که به‌علت ناامنی‌ها کار کاوش این ساحه متوقف است.
نبیلا اشرفی
طلوع