ر روزهایی که هزاران مهاجر افغانستانی برای احراز هویت و بازگرداندن سیم کارتشان در تلاشند، شبکه ای از اختلال، فساد، سلیقه گرایی و بازار سیاه شکل گرفته که قربانی اصلی آن مهاجرین بی پناه اند.
داستان دریافت "کد فیدا" ـ که قرار بود نظم هویتی اتباع را تأمین کند ـ حالا به ابزار فشاری روانی، اقتصادی و اداری بدل شده است.
1. سامانهای که کار نمیکند، ولی الزام دارد
اگرچه مسئولان پیشاپیش اعلام کرده بودند که برای ادامه استفاده از سیمکارت، اتباع باید کد فیدا دریافت کنند، اما:
سایت فیدا یا باز نمیشود، یا نیمهکاره میماند
پیامک تأیید ارسال نمیشود
اختلال مداوم باعث شده مردم روزها سرگردان بمانند
و هیچ پشتیبانی رسمی یا پاسخگویی مشخصی برای این مشکلات وجود ندارد
نتیجه؟ هزاران نفر از کار و زندگی افتادهاند.
2. بازار سیاه ثبتنام فیدا؛ از 150 هزار تا یک میلیون تومان!
در نبود پشتیبانی دولتی، بعضی کافینتها، واسطهها و حتی افراد غیررسمی از فرصت استفاده کردهاند. ثبتنامی که باید رایگان باشد یا نهایتاً با کارمزد معقول انجام شود، حالا تبدیل شده به یک "کالای کمیاب" و "بازار سیاه":
نرخها از 150 هزار تومان شروع میشود و در برخی مناطق حتی تا 1 میلیون تومان هم رسیده است.
یعنی فیدا شده ابزاری برای دلالی روی هویت.
3. اپراتورها هم قانون خودشان را دارند
حتی بعد از دریافت کد فیدا، داستان تمام نمیشود:
برخی نمایندگیهای اپراتورها (همراه اول، ایرانسل و رایتل) خدمات نمیدهند
برخی فقط به «افراد خاص» یا «شناسها» کار میدهند
و بعضی دیگر در ازای مبالغی بین 80 تا 400 هزار تومان، سیمکارت را بدون کد یا به صورت موقت وصل میکنند
یعنی: قانون، پولدارها را نجات میدهد و بقیه را رها میکند.
4. پیامدهای واقعی: قطع زندگی
مردم به حساب بانکیشان دسترسی ندارند (پیامک بانکی نمیرسد)
دانشآموز به کلاس آنلاین نمیرسد
کارگر از کارفرما جا میماند
بیمار نمیتواند وقت دکتر یا تماس ضروری داشته باشد
در دنیای امروز، قطع سیمکارت یعنی حذف انسان از زندگی.
جمعبندی:
فیدا به جای اینکه هویت ببخشد، زندگی را از هزاران نفر گرفته است. نه بهخاطر قانون، بلکه بهخاطر سوءمدیریت، فقدان نظارت، و رواج فساد.
راهکار فوری:
1. اصلاح و پایداری کامل سامانه فیدا
2. راهاندازی پشتیبانی رسمی برای پاسخگویی
3. تعیین نرخ رسمی و نظارت بر قیمت ثبتنام
4. برخورد با بازار سیاه و واسطهگران
5. ایجاد الزام قانونی برای برخورد یکپارچه در نمایندگیهای اپراتورها
6. وصل موقت سیمکارتها تا زمان ثبت نهایی
امروز مهاجر نه فقط برای زندهماندن، بلکه برای سادهترین حق ارتباط، باید بجنگد، التماس کند و پول بدهد و این، لکه سیاهی بر پیشانی هر نظامی است که عدالت را شعار میدهد.