دفتر ملل متحد برای مواد مخدر و جرم بربنیاد سروی که انجام داده، مجموع اراضی که در سال 2025 خشخاش در آن کشت گردیده‌است، ده هزار و دو صد هکتار تخمین شده که نمایانگر بیست درصد کمتر از مجموع چنین ساحات در سال 2024 (دوازده هزار و هشت‌صد هکتار) می‌باشد، در حالی‌که کشتزارهای خشخاش قبل از اعمال فرمان منع این نبات در سال 2022 به 232 هزار هکتار در سراسر افغانستان تخمین گردیده بود.

به همین ترتیب، منبع می‌‌افزاید که تولید تریاک در سال 2025 نیز با کاهش همراه بوده‌است، چنانکه بیشتر از کاهش در کشت خشخاش، تولید تریاک در مقایسه به سال 2024، 32 درصد افت نموده‌است که مقدار مجموعی تولید آن 296 تُن برآورد گردیده‌است.

در گزارش آمده‌است که درآمد دهقانان از ناحیۀ فروش تریاک 46 درصد تقلیل یافته‎است.

بربنیاد معلومات منبع، در سال 2024، این دهقانان 260 میلیون دالر از درک فروش تریاک عاید بدست آورده‌اند، در حالی‌که در سال 2025 این مبلغ به 134 میلیون دالر تقلیل یافته‌است.

رهبر طالبان به تاریخ 14 ماه حمل سال 1401 در یک فرمان، کشت کوکنار، فروش و قاچاق هر گونه مواد نشه‌آور را ممنوع قرار داد.

همچنان، در فرمان تذکر داده شده‌است که در تمام کشور استعمال، انتقال، فروش، تجارت، واردات و صادرات مواد مخدر مانند شراب، هیرویین، شیشه، تابلیت کا، چرس و سایر مواد نشه‌آور و کارخانه‌های تولید آن ممنوع می‌باشد و اگر شخصی از احکام این فرمان تخلف ورزید، به ارگانهای عدلی و قضایی امارت اسلامی معرفی شده و با مجازات سخت مواجه می‌گردد.

دفتر ملل متحد برای مواد مخدر و جرم می‌افزاید که پس از اعلام فرمان ممنوعیت مواد مخدر، شمار زیادی دهقانان به کشت حبوبات و سایر محصولات زراعتی روی آورده‌اند و بدتر شدن وضعیت آب و هوا مانند خشکسالی و کاهش بارنده‌گی‌ها باعث بایر گردیدن بیشتر از 40 درصد زمین‌های زراعتی شده‎است.

دفتر یادشده می‌نویسد که همزمان به آن، برگشت حدود چهار میلیون افغان از کشورهای همسایه که ده درصد نفوس کشور را تشکیل می‌دهند، باعث تشدید رقابت در دسترسی به فرصت‌های شغلی و منابع محدود موجود گردیده‌است و همۀ این عوامل توام با کاهش در میزان کمک‌های بشری احتمالاً علاقه به کشت دوبارۀ خشخاش را افزایش می‌دهد.

اولیور استولپ، نمایندۀ منطقه‌ای دفتر ملل متحد برای مواد مخدر و جرم برای افغانستان، آسیای مرکزی، ایران و پاکستان گفته‌است: «مسیر عبور افغانستان برای فایق آمدن به کشت محصولات زراعتی غیرقانونی مستلزم سرمایه‌گذاری‌های هماهنگ و درازمدت، به‌شمول همکاری‌های بین‌المللی می‌باشد. این امر ایجاب تاکید برابر روی توانمندسازی دهقانان افغان به وسیلۀ فعالیت‌های درآمدزای بدیل، محو محصولات زراعتی غیرقانونی و مبارزه با قاچاق مواد مخدر را می‌نماید، در حالی‌که تلاش برای کاهش میزان تقاضا به مواد مخدر با توسل به اقدامات پیشگیرانه و درمانی نیز در این زمینه کارساز می‌باشد.»

بربنیاد معلومات منبع، در سال 2025 قیمت تریاک خشک 27 درصد کاهش یافته‎است که معادل 570 دالر امریکایی فی کیلوگرام می‌گردد، در حالی‌که در سال 2024 بهای تریاک خشک به 780 دالر می‌رسید، اما اکنون ارزش آن پنج برابر بیشتر از نرخ معمول قبل از اعلام فرمان ممنوعیت مواد مخدر است.

دفتر ملل متحد برای مواد مخدر و جرم می‌نویسد که کاهش در قیمت و تولید تریاک حاکی از تغییر در جهش بازار بوده که مبین نشانه‌های از تولید تریاک در کشورهای دیگر دارد و آمار کشت یکجا با میزان قیمت و ضبط تریاک نشان‌دهندۀ تغییرات بنیادی در بازار و قاچاق مواد مخدر در افغانستان و کشورهای پیرامون آن است.

جورجت گانیون، معاون نمایندۀ ویژۀ سرمنشی ملل متحد برای افغانستان و سرپرست یوناما گفته‌است: «معضل مواد مخدر در افغانستان محدود به مرزهای این کشور نیست؛ جهش‌های عرضه، تقاضا و قاچاق مواد مخدر شامل بازیگران هم افغان و بین‌المللی را در بر می‌گیرد. گروه کاری مبارزه با مواد مخدر که در چهارچوب روند دوحه منحیث بستر مهم برای تعامل میان مقامات حاکم افغانستان و جامعۀ بین‌المللی عمل می‌کند، برای تهیۀ راه‌حل‌های مشترک مهم می‌باشد.»

در گزارش آمده‌است که پس از اعلام فرمان ممنوعیت مواد مخدر، تولید و قاچاق مواد مخدر ترکیبی، به ویژه متامفتامین در حال افزایش است و در مقایسه به ربع سوم سال 2023، موارد ضبط این‌گونه مواد در افغانستان و کشورهای اطراف آن تا پایان سال 2024 به 50 درصد می‌رسید.

منبع می‌افزاید که با کاهش تولید تریاک بدست آمده از محصولات زراعتی، مواد مخدر ترکیبی به‌عنوان یک نمونۀ جدید تجارت برای گروه‌های جرایم سازمان‌یافته به سبب تولید نسبتاً آسان، دشواری در کشف و کمتر وابسته بودن به تغییرات اقلیمی آن تبدیل گردیده‌است.

بنابراین، دفتر ملل متحد برای مواد مخدر و جرم می‌نویسد که ستراتیژی‌های مبارزه با مواد مخدر باید فراتر از تریاک گسترش یافته و مواد مخدر ترکیبی نیز باید در روندهای نظارت، ضبط  و تحلیل و همچنان اقدامات برای کاهش تقاضا به مواد مخدر مدنظر گرفته شود.

طالبان تا حال در مورد این گزارش دفتر ملل متحد برای مواد مخدر و جرم چیزی نگفته‌است.

• منبع: خبرگزاری افغان ایرکا
• لینک کوتاه

تگ‌ها:

• #دفتر ملل متحد
• #کشت خشخاش
• #مواد مخدر
• #رهبر طالبان