خلیل زاد در کابل؛ «واشنگتن» نمی خواهد «افغانستان» به دامن رقبا بیفتد

وزارت خارجه‌ی طالبان با نشر اعلامیه‌‌ای گفته است که در این دیدار در مورد راه‌ها فرصت‌ها و چالش‌های توسعه‌ی روابط طالبان و امریکا گفت‌وگو شده است.

وزیر خارجه‌ی طالبان گفته است که پس از خروج امریکا از افغانستان، روابط این گروه با ایالات متحده عملاً وارد مرحله‌ی جدیدی شده است.

او افزوده است فرصت‌های برای توسعه روابط بین دو طرف در بسیاری از زمینه‌ها وجود دارد که می‌توان از طریق گفت‌وگوهای مداوم روی آن‌ها کار کرد.

بر اساس اعلامیه‌ی وزارت خارجه‌ی طالبان، خلیل‌زاد از امنیت و پیشرفت در بازی افغانستان ستایش کرده است.

این وزارت گفته است که خلیل‌زاد گفت‌وگو میان طالبان و امریکا را مهم خواند و بر ادامه‌ی دیدارهای دوجانبه تأکید کرد.

خلیل‌زاد تا اکنون در مورد سفرش به کابل و دیدارش با وزیر خارجه‌ی طالبان اظهارنظر نکرده‌ است.

پس از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، این چهارمین سفر علنی خلیل‌زاد به کابل است.

او در اواخر ماه میزان نیز همراه با رییس یک شرکت عربستانی به کابل سفر و با مقام‌های طالبان دیدار و گفت‌وگو کرد.

آقای خلیل‌زاد پیش از آن دوبار دیگر همراه با آدام بولر، نماینده ویژه امریکا در امور گروگان‌ها به کابل سفر و با مقام‌های طالبان در مورد آزادی زندانیان امریکایی گفت‌وگو کرده بود.

خلاصه اینکه واشنگتن هیچ مدلی نمی‌خواهد افغانستان را از دست بدهد... .

خلیل‌زاد به دنبال چیست؟

سفرهای پی‌هم خلیل‌زاد به کابل، در حالی که او هیچ سمت رسمی در دولت آمریکا ندارد، پرسش‌های جدی را درباره اهدتف این رفت‌وآمدها ایجاد کرده است.

شواهد و اعلامیه‌های رسمی منتشر شده از سوی طالبان، نشان می‌دهد که یکی از محورهای اصلی سفرهای او، نقش‌آفرینی به‌عنوان کانال غیررسمی میان واشنگتن و طالبان است.

سفرهای مشترک او با آدام بولر مشخصاً بر پرونده آزادی زندانیان آمریکایی متمرکز بود؛ موضوعی که دولت آمریکا نیز به‌صورت محدود آن را تأیید کرده است.

با این حال، دامنه‌ی این سفرها فراتر از پرونده گروگان‌ها به نظر می‌رسد. دیدار اخیر او با امیرخان متقی و گفت‌وگو درباره «توسعه روابط طالبان و آمریکا» نشان می‌دهد که خلیل‌زاد به دنبال زنده نگه‌داشتن مسیر تعامل سیاسی با طالبان است؛ تعاملی که پس از خروج آمریکا به‌طور رسمی متوقف شده، اما در عمل ادامه دارد.

حضور او همراه با رئیس یک شرکت عربستانی نیز احتمال پیگیری منافع اقتصادی، سرمایه‌گذاری یا پروژه‌های منطقه‌ای را مطرح کرده است؛ هرچند جزئیاتی در این باره منتشر نشده است.

برخی تحلیلگران معتقدند خلیل‌زاد تلاش می‌کند نقش خود را به‌عنوان معمار توافق دوحه حفظ کند و همچنان بازیگری اثرگذار در پرونده افغانستان باقی بماند.

خلیل‌زاد ‌و اتهام سنگین لابی برای طالبان

رفت‌و‌آمد‌های پی‌هم خلیل‌زاد به کابل و شماری از اظهارنظرهای او راجع به وضعیت افغانستان، باعث شده است که او با اتهام لابیگری برای طالبان مواجه شود.

شماری از سیاست‌مداران پیشین، فعالان مدنی و شهروندان افغانستان می‌گویند مواضع او در سال‌های اخیر عملاً در راستای مشروعیت‌بخشی به طالبان بوده است.

به‌عنوان نمونه، خلیل‌زاد بارها در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) بر «ضرورت تعامل با طالبان» تأکید کرده و نسبت به سیاست انزوای کامل این گروه هشدار داده است.

منتقدان می‌گویند در حالی که طالبان محدودیت‌های شدید بر زنان، رسانه‌ها و جامعه‌ی مدنی اعمال کرده‌اند، خلیل‌زاد به‌ندرت موضعی صریح و انتقادی درباره این موضوعات گرفته است.

ستایش نقل‌شده از او درباره «امنیت و پیشرفت» در افغانستان، آن‌گونه که وزارت خارجه طالبان اعلام کرده، از نگاه منتقدان نمونه‌ای از همان رویکرد نرم است که روایت طالبان را تقویت می‌کند.

همچنین قابل یاد آوری است که خلیل‌زاد در جریان مذاکرات دوحه، طالبان را «یک واقعیت سیاسی» خوانده بود به توافق با این گروه تأکید کرده بود.

بسیاری از منتقدان، بازگشت طالبان به قدرت و فروپاشی نظام جمهوری را نتیجه مستقیم همان رویکرد می‌دانند و خلیل‌زاد را در برابر پیامدهای آن مسئول می‌شمارند.