وقتی نان نیست، کودکی فروخته می شود؛ روایت تلخ فقر در افغانستان

شماری از شهروندان می‌گویند که در سرمای سخت زمستان و محرومیت شدید، شاهد رنج کودکان، پدران و مادرانی هستند که حتا توان تأمین حداقل نیازهای غذایی خود را ندارند. این وضعیت نشان می‌دهد که بیکاری و فقر، افغانستان را وارد یک بحران عمیق انسانی کرده و زندگی میلیون‌ها تن را به‌شدت تهدید می‌کند؛ بحرانی که آینده‌ای مبهم و پررنج را برای کودکان این کشور رقم زده است.

فقر گسترده و بیکاری طولانی‌مدت سبب شده که برخی خانواده‌ها به فروش کودکان خود روی بیاورند. روز گذشته در ولایت غور، یک مرد سال‌خورده قصد داشت دختر خردسالش را به بازار ببرد و به گفته خودش بفروشد تا بتواند جان دیگر کودکانش را از گرسنه‌گی نجات دهد.

نوار تصویری‌ای که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، مردی را نشان می‌دهد که می‌گوید هیچ غذایی برای خانواده‌اش ندارد و هفت عضو خانواده‌اش در وضعیت گرسنه‌گی به‌سر می‌برند. او می‌افزاید که مجبور شده است یکی از کودکانش را قربانی کند تا دو کودک دیگرش زنده بمانند.

یکی از باشندگان غور که این رویداد را عمومی کرده، نوشته است که این مرد شیرعلی نام دارد و در سرمای طاقت‌فرسای زمستان، دست دختر خردسالش را گرفته و او را برای سپردن به دیگران در بدل پول، به‌سوی شهر می‌برده است. به گفته او، در حالی‌که باد سرد می‌وزید و اشک از چشمان کودک جاری بود، پیرمرد با چهره‌ای اندوهگین می‌گفت که هفت نفر از اعضای خانواده‌اش در یک خانه کرایی زنده‌گی می‌کنند و هیچ چیزی برای خوردن ندارند.

همزمان، باشندگان غور از شدت فقر، بیکاری و ادامه خشک‌سالی‌ها ابراز نگرانی می‌کنند و می‌گویند وضعیت زنده‌گی مردم این ولایت به‌شدت وخیم شده است. به گفته آنان، روستانشینان به‌دلیل از بین رفتن کشت‌وکار و نبود منابع درآمدی در شرایط بسیار دشواری قرار دارند. افزون بر این، شمار زیادی از کارگرانی که برای کار به ایران رفته بودند، پس از اخراج اجباری به افغانستان بازگشته‌اند و اکنون بیکار مانده‌اند.

عبدالجبار، یکی از باشندگان غور، می‌گوید: «چند سال است که خشک‌سالی ادامه دارد. زمین‌های زراعتی از بین رفته و در بسیاری از قشلاق‌ها حتا دام‌ها علوفه ندارند. در هر خانه چند نفر بیکار است و کاری وجود ندارد. وضعیت اکثر مردم بسیار خراب است.»

در همین حال، ساحل، نوجوانی از ولایت هرات، می‌گوید که فقر و نبود فرصت‌های شغلی باعث شده نتواند کار مناسبی پیدا کند. او از این‌که پدر 60 ساله‌اش مجبور به کارگری است، ابراز اندوه می‌کند و می‌گوید: «خانه از خودمان نیست. پدرم برای پرداخت کرایه و این‌که از گرسنه‌گی نمیرم، با وجود خستگی شدید کار می‌کند.»

یکی دیگر از باشندگان هرات نیز می‌گوید: «هیچ کاری نیست. از صبح تا شام دنبال کار می‌گردم. پیر و ناتوان هستم و با بارکشی هم چیزی به دست نمی‌آورم، چون کار وجود ندارد.»

فریبا (نام مستعار)، دختر جوانی از ولایت فاریاب، می‌گوید که در یک خانواده 12 نفری زنده‌گی می‌کند. به گفته او، پیش‌تر والدینش کار می‌کردند و وضعیت زنده‌گی‌شان بهتر بود، اما اکنون پدرش بیکار است و مردم به‌دلیل فقر، دیگر لباس برای دوختن به مادرش نمی‌آورند. او می‌افزاید که بیکاری باعث افزایش تنش و خشونت لفظی در خانواده شده است و فشار اقتصادی، تحمل اعضای خانواده را از بین برده است.

او همچنین می‌گوید که هر روز در شهر، صدها جوان بیکار را می‌بیند که برای یافتن کار تجمع می‌کنند. به گفته او، بیکاری شماری از جوانان تحصیل‌کرده را به اعتیاد و کارهای خلاف کشانده و این وضعیت پیامد مستقیم فقر گسترده است.

همزمان، منابع محلی در ولایت کاپیسا گزارش می‌دهند که به‌دنبال کاهش بودجه از سوی برنامه جهانی غذا، تمامی کارمندان بخش تغذیه در مراکز صحی این ولایت به‌گونه ناگهانی از وظایف‌شان برکنار شده‌اند. به گفته منابع، این اقدام نه‌تنها معیشت کارمندان را به خطر انداخته، بلکه دسترسی مردم، به‌ویژه کودکان مبتلا به سوءتغذیه و زنان باردار و شیرده، به خدمات حیاتی صحی را به‌شدت محدود کرده است. گفته می‌شود که از میان 41 کلینیک، تنها سه مرکز فعال باقی مانده و سایر مراکز تعطیل شده‌اند.

در همین حال، برنامه جهانی غذا هشدار داده است که با فرا رسیدن زمستان، افغانستان با یکی از شدیدترین بحران‌های گرسنه‌گی در چند دهه اخیر روبه‌رو است. براساس گزارش این نهاد، 17.4 میلیون نفر، نزدیک به نیمی از جمعیت کشور، با گرسنه‌گی شدید مواجه‌اند، در حالی که تنها بخش اندکی از بودجه مورد نیاز برای کمک‌رسانی تأمین شده است.

این گزارش همچنین نشان می‌دهد که افغانستان در سال جاری شاهد بی‌سابقه‌ترین افزایش موارد سوءتغذیه بوده و پیش‌بینی می‌شود که در سال آینده، حدود 4.9 میلیون زن و کودک به درمان سوءتغذیه نیاز داشته باشند.